Tag: ironi

Si guxon të kesh emocione?

Një ndër memet e mia të preferuara nëpër internet është ajo ku Fevziu i bërtet një panelisti “Pu-sho!”.

Më pëlqen kënga që i kanë bërë, shkon në shumë situata, është simbolikë e kulturës sonë të debatit. 

Fevziun në atë video e kanë “qitë prej taktit” që thonë në Kosovë, nuk ka absolutisht asnjë faj. 

Ama edhe pse kjo video ka gjeneruar humor dhe vazhdon të jetë e gjallë mes nesh, ende nuk dëgjova askënd të thotë për Fevziun “u emocionua”.

Ishe me nerva.

E humbe i çik, Fevzo!

Dhe kur e mendon hollë e hollë, nuk e kam dëgjuar ende për asnjë zotëri që shfaq emocione në televizion, ku shpesh eskalon në agresivitet real. 
Ndoshta ju nuk e keni vrarë mendjen pse jo, ama e kam vrarë unë.

Duke qenë se jam njeri pasionant, dhe jam krenarisht e gjinisë femër, njerëzia kapëlohen vetë nga “emocione” të edukuara që në vegjëli, dhe merren me gjërat e gabuara. 
Shpesh kur kam paraqitje televizive vetë dhe debati mërr ngjyra emocionale, mua, një femër, më thuhet “u emocionove”. 
Femrave të tjera u thuhet e njëjta gjë, e nëse nuk shfaqin emocion, u thuhet “aman sa e bukur ishe bërë si kukull”.

Po si s’ju vjen zor një herë, nuk i thatë kurrë Fatos Lubonjës “Ishe bërë si kukull”! 😤

Pak rëndësi çfarë the. Rëndësi paska se çfarë transmetove te publiku, vizualisht.

Fillimisht e kam pak veshtirë të kuptoj se ç’problem ka nëse dikush shfaq emocion. Herën e fundit që kontrollova, emocionet janë tërësisht për njeriun. Më pak për kafshët, e hiç për robotët. Për më tepër debati fton 2 ose më shumë palë që kanë mendime të kundërta; emocionet vijojnë si reagim biologjik. 
Ah po, harrova: vajzave u thuhet të mos qajnë, të mos shfaqin emocione, e të rrinë si kukulla. Edhe u besojnë moj të varfërat u besojnë, siç edhe thotë Jovan Bregu. 
 Burrat? Rrihuni, nxirrni shkopinjtë, rrëzoni kranin e kamerës!

Pastaj, bravo ju qoftë që konstatuat sa emocione patën panelistet femra dhe sa kukulla ishin bërë të tjerat. Po ndonjë gjë, dëgjuat se çfarë thanë? Se fundja fundit, debatet kanë për qëllim të paraqesin të dyja palët e një argumenti, dhe në situata normale, të ftuarat e të ftuarit dinë 2-3 gjëra më shumë se ti, ndaj dhe janë aty. Kjo patjetër që ka vend për diskutim, po përgjithësisht është e saktë. Mos do ishte më mirë të hapnim veshët për të përthithur ndonjë njohuri të re, para se të hapnim sytë mbi “kukull-iz-min” dhe të konstatonim emocionet? Sepse duke u nisur nga vetja të paktën, kur ndjek ndonjë debat, preferoj të shkoj në bërthamë të çfarë ka për të thënë personi, mbaj shënim në kokë a ishte info me vlerë, dhe nëse kam dyshimet e mia, e verifikoj saktësinë. Dhe nuk mendoj që bëj ndonjë gjë të jashtëzakonshme, se e zakonshme jam.

Por ndjej që sidomos kur ka paneliste femra, një vizë e madhe i vihet fjalimit, dhe merremi me detaje sipërfaqësore. Ah po, harrova sërish, unë e gjora! Vajzave u thuhet të mos qajnë, të mos shfaqin emocione, e të rrinë si kukulla. 
Burrat? Rrihuni, nxirrni shkopinjtë, (shyqyr armëmbajtja është e paligjshme!) rrëzoni kranin e kamerës!

Dhe e fundit: njerëzit që kanë ndryshuar botën janë karakterizuar nga pasioni. Mendoni njerëzit që adhuroni botërisht, dhe më thoni që s’kanë/kishin pasion. Dhe sipas fjalorit: pasion = emocion i fortë, gati i pakontrollueshëm. Unë kam pasion, dhe mos u merr me kromozomet e mia.

As mos u emocioni nga ky shkrim e të më thonu që u emocionova.

0

Kjo rinia e sotshme, e pardjeshme, dhe e para erës sonë…

Para ca ditësh vizitova vendin ku kam punuar kamariere kur isha studente. Eshtë një restorant tipik amerikan “diner” ku shërbehen të gjitha vaktet dhe ka menu të larmishme. Si rrjedhojë është shumë orë hapur dhe është zakonisht plot. Ai shtet nuk ka kufizim orësh se sa do punosh, vetëm a je e zonja t’i marrësh përsipër. Unë duhet të paguaja shkollimin tim, ndaj merrja orë aq sa kishte dita nganjëherë, një maksimum prej 15.

Dhe m’u kujtua që isha 20 vjeç atë kohë, pa çka se në kokën time aq jam ende 🙃 dhe sesi njerëz të moshës sime sot, që më dukeshin shuuumë të rritur e të pjekur (ëhë) kur merrnin vesh sa vjeç isha, me thoshin gjëra të tipit “shijoje, je në kulmin e energjisë dhe rinisë, kohët ikin shpejt e nuk kthehen”.

Sigurisht askush nuk e kupton ç’ka në dorë, kurrë. Jo vetëm punoja 10-12 orë në ditë me tabaka e arka në duar, po në fund fare, hiqja përparësen me ceremoni dhe dilja me shoqet ndonjë herë dhe deri në orët e para të mëngjesit. E nesërmja pak e turbullt dhe me dhimbje koke, po asgjë që advil-i s’e rregullon.

(Sot duhet të më premtosh shkollimin e fëmijës që ta bëj.)

Aty ishin ca vajza të tjera 20 vjeçare që më dukeshin aq të freskëta. Menaxheri po i njëjti, me flokët tërësisht të bardha tashmë, në bisedë nostalgjike e sipër më tha diçka të tipit: “Kjo rinia e sotshme janë kot më kot Lura. Këto s’kanë interes për asgjë” dhe vazhdoi kështu.

Vërtet nuk jam 20, dhe shpesh e gjej veten duke zgurdulluar sytë që të mundohem të kuptoj ca trende, po e refuzoj me vendosmëri këtë shprehje. Ka shumë arsye pse nuk është ok. Sepse e para dhe më e rëndësishmja: nuk jam xheloze dhe e di që koha s’kthehet prapa. Edhe ti, nëse i jetove ato vite dhe gjithë të tjerat para e pas kulmit të rinisë, nuk ke pse të hidhërohesh që kanë ikur, përkundrazi, je i lumtur që i pate.

E dyta mendoj është fakti që çdo shoqëri, në çdo epokë e çdo lloj shteti, ndahet nga “klasa” të ndryshme dhe njerëzit në këto klasa e jetojnë jetën ndryshe. Klasat të caktuara e quajnë “shthurje dekadente” se çfarë bëjnë ata të lagjes X të rritur ndryshe, ndërsa këta të fundit i shohin ata të tjerët si alienë në atë që veshin apo muzikën që dëgjojnë. Dua thjesht t’ju përkujtoj që mbase ti nuk po kupton “rininë e sotshme” sepse vjen prej një formimi tjetër soj; po t’i kishe moshatarë, prapë s’do puqeshe plotësisht.

E treta  dhe mbase më e rëndësishmja, është refuzimi për t’u  edukuar dhe përditësuar. Kuptohet, ke arsyet e tua: të jesh e rritur është grackë të cilës vetëm i shtohen dhëmbëzat. Por prapë, askush nuk të detyrohet asgjë, e aq më pak të rinjtë e sotshëm. Nuk kupton çfarë bëjnë gjithë ditën në telefon? Pyeti. Pa tendencë, pa paragjykim.

Kur ta shpjegojnë, pyet prapë. Pyet prapë, e prapë.
Nuk i kupton flokët me ngjyra e trupin me tatuazhe? S’ke nevojë. Moshatarët e tu në Woodstock 1969 merrnin kalori vetëm nga drogërat e larmishme dhe bënin seks në grupe të mëdha në publik. Nuk je ti më i mirë e më i moralshëm me patjetër; ti qëllove në vend komunist.
Rrinë gjithë ditën me lojëra në kompjuter ndërkohë që ti vidhje kumbullat e Nafijes e të
zhdëpte në dajak çuni i vet krejt pa nevojë? Ulu. Kërko të ta tregojë lojën. Kërko të mësosh historinë dhe pyete pse i pëlqen aq shumë.

Siç edhe u tha; njerëz të ndryshëm kanë formim të ndryshëm dhe ndoshta disa prej tyre kanë pak personalitet me varësi apo kanë probleme me depresionin. Jo se brezi yt s’ka pasur, po ti s’ke ditur çfarë është shëndeti mendor. Asgjë për t’u krenuar.

Ky keqkuptim i ka bazat universale të çdo keqkuptim dhe keqinformim me dashje:

Nuk e kuptoj, ndaj e shaj.

Nuk mund ta kem, ndaj e shaj.

Për ta mbyllur desha dhe t’ju kujtoj që nuk është as ndonjë thënie origjinale meqë pretendoni që e ka fajin ky brez specifikisht.
Ky paragraf është marrë nga një libër i 1790 që quhet “Kujtimet e Familjes Bloomsgrove” ku Enos Hitchcock shkruan:
“Qasja falas që rinia e sotshme ka në novela dhe shfaqje romantike ua ka helmuar mendjen dhe korruptuar moralin shumë prej të rinjve me të ardhme premtuese; dhe ka ndaluar të tjerët që ta përmirësojnë mendjen me njohuri të vyera. Prindërit janë shume të shqetësuar që t’i ushqejnë fëmijët me një dietë të gjithëpërfshirëse, dhe nuk po shqetësohen për mendien e cila po mbushet me ushqim, plehra apo helm?”

Nuk ka rifreskim më të madh se të kalosh kohë me të rinj.

0

Sa thotë ora jote?

– Më fal, linja numër 1 ishte kjo se nuk e pashë?

– Ku do vesh o çupë?

– Të takoj Edën.

* Heshtje *

– Po ku do ndalosh o çupë?

– Po  unë di që më duhet linja nr 1. Do ndaloj te 11 Janari.

– Ca thotë kjo 11 Janari o Berti?

Berti: 11 Janari???

– Aa te Juvenilja. Ajde moj yp edhe thoj që doje Kristalin.

– Doja linjën nr 1.

Kjo më kujtoi atë barcoletën kur kam qenë fëmijë:

“Futet kali në furrë të bukës.

– Përshëndetje, një bukë doja!

– Bukë të bardhë apo të zezë?

– E s’ka gjë, se me biçikletë jam.”

Nuk di a ishte shumë popullore si barcoletë por që për mua ishte kulmi i absurditetit dhe sot e kësaj dite më qeshet shumë me të. Si kali si faturino o kërkojnë o japin detaje personale që s’i hyjnë në punë askujt. E unë, që e di që para se të marr përgjigjen që dua duhet patjetër të kaloj në ndonjë detaj të tillë, jap “ takimin me Edën” që as do e takoj fare; po me këtë rast zbavis veten.

Mirëpo për zbavitje apo për kulturë të thellë pune, këto janë detajet që devijojnë bisedën e vonojnë transaksionin, dhe që na bëjnë ne në fund të ditës të shfryjmë frazën aq jo origjinale po që të gjithë e marrim personale sikur e kemi shpikur vetë:

S’bohet mo ky ven.
S’bahet ky ven’.

Z’bëet ky vend ‘gjo mua.

S’beet qy vend e.

E pastaj janë të gjithë vonë, medoemos.

Vonë autobusat që kur i sheh që larg janë një llamarinë madhe e shpejtë e xhindosur me sytë ndezur. Ti futesh me shkathtësi dhe një zonjë  – gjithashtu vonë – të rrëzohet në këmbë që ti s’di të qeshësh a të qash, po s’ka kohë kështu që e ndihmon vrap. “Ore pusht! Po si s’të vjen rëndë një herë, jemi me tension!”

Vonë ata burrat në makina të vogla me lloj lloj sendesh mbrapa ose me bagazh të hapur me një karrige që varet gjoja e lidhur me fije plastike.  Disa prej tyre kanë plaka me shami të bardhë në vend të parë, pa rrip sigurimi asnjëri. Ndaj për këtë arsye e shumë të tjera, ia lejojnë vetes të parakalojnë në trafik dhe t’ia zënë rrugën kahut të kundërt; duke krijuar kështu një situatë koti në rrugicën X  me dalje në rrugë kryesore 12 herë vetëm në mëngjes.

Vonë ato zonjat me xhupa të zi – ndonjëra e ka vishnje – që po ikin me ndonjë qokë dhe e kalojnë rrugën ku t’u teket e si t’u teket, duke nxjerrë dorën në shenjë “prit” a thua se ajo është e barabartë me dritën dhe alarmin e ambulancës dhe gjithë jeta duhet të ndalojë si rrjedhojë.

Vonë fugoni i qumështit që i jep makinës sikur mos të ketë të nesërme dhe sikur nuk përfaqëson një institucion me logot me të cilat fugoni është i veshur. Kështu ai të bllokon daljen nga rrugica duke ta bërë me gisht ‘1 minutë’ pa të parë në sy fare. S’ka gjë se ti je e lidhur e gati për t’u nisur. Duro! Duro 1 minutë! Pfff, çar’ njerëzish që nuk durojnë.

Vonë unë, që jam me ndonjë qorrsokak duke kërkuar biçikletë, ku sigurisht patjetër 100% ka ndonjë lloto dhe 5 burra po shohin e njëri pyet “kë kërkon moj vajzë”?

A t’i them “Jarin”? Me siguri ka 1 të tillë.

Të gjithë jemi vonë. Të gjithë jemi nisur nëpër “situata” ku 70% të kohës do ngatërrohemi në biseda pa krye dhe detaje personale;  15% të kohës njëri do nxehet e do thotë “shtet legen” ose “ja, shqiptarët!”, 10% të kohës do fillojnë më në fund të takohen frekuencat ku do sillemi sikur kemi vite që njihemi dhe do zbuten tërësisht tonet, dhe ndoshta kismet pthu zëre me dorë, me 5% fillon zgjidhja.

95% e kohës është e humbur në një vrimë të zezë ballkanase/mesdhetare/shqiptaro-pellazge.

Po hej, së paku na jep material zbavitës dhe u mundëson jetë dhjetëra faqeve me meme në Instagram.

0

Klientja nga Ferri

Eshtë një pasdite e ngrohtë si gjithë të tjerat. Hipën në autobus, dhe e sheh veten duke përqafuar një hekur sepse shoferi dhe faturino kanë orare për të kapur; orare që ti as nuk i di se nuk janë të publikuara askund. Teksa përpiqesh të marrësh veten, për të parë a ke telefonin dhe kuletën në vend fillimisht, një oportunist i kaosit tregohet finok dhe përpiqet të të fusë duart me stil. Pa energji për t’u marrë me atë allasoj zvarraniku, zbret në stacionin tjetër, për të parë një pseudo zonjë (në shtëpi është nikoqirja më me nam e fisit!) e cila hedh facoletën e pisët mu në mes të trotuarit.
Nuk e di ty po për mua mjaftuan këto që të më prishen ekuilibrat. E në atë moment të pa barazpeshuar, m’u kujtua që operatori im më ka borxh ca lekë që m’i zhvati në roaming herën e fundit dhe që duhet ta kishte zgjidhur si çështje që para 2 javësh.
– Alo mirëdita, më keni vjedhur herën e fundit që udhëtova.

Ajo dëgjon ç’do të dëgjojë ajo, jo çfarë po i them unë.
– Më dëgjo me vëmendje dhe shih mirë se e ke rastin e hapur, fut emrin.
E kështu fillon saga, që kush ka kaluar kohë me mua në 8 vitet e fundit ku dhe jam rivendosur me kohë të plotë në Tiranë si një e rritur që përballet me jetën në në çdo dimension të saj: që nga mjediset e përbashkëta si autobusi deri në ambiente eksluzive, më ka parë “në aksion” ku rrënoj në debat atë strukturë që më ka bërë padrejtësi. Disa tremben prej meje, të tjerë marrin kokoshkat dhe argëtohen me shfaqjen. Personi përballë ose në anën tjetër të telefonit zakonisht përfundon duke thënë se si është thjesht një punonjës/e dhe unë regjistrohem si klientja nga Ferri.

Njësoj si kur të ka ngelur një nofkë krejt kot, që ti e di që është ekzagjeruar dhe ti nuk je aspak ashtu… Por vjen një pikë dhe e përqafon se sa të rrish të bindësh njerëzit për të kundërtën, që ka vetëm kundra-efekt.

Edhe unë e përqafoj këtë “klienten nga Ferri” jo se jam e tillë, dhe as së më jep kënaqësi të bëj “si dreq” me punonjës që janë aq të keqtrajnuar e mbase dhe keqtrajtuar, që mendojnë që dalja nga çdo situatë është ose justifikimi irrelevant (mos u lodh nuk jam mamaja jote) ose lëshimi i dinjitetit profesional duke thënë “unë thjesht punoj këtu”. Ok, meqë thjesht sa punon më nxirr bosin e madh se ia tregoj dhe atij talentet e mia të debatit.
Nuk e bëj as për ato 1000 Lekë që m’i grinë. Se jo për gjë, po aq i gjeta para 1 jave në tokë në taksi. Gjërat e përditshme barazohen vetë.
Puna është që e vetmja mënyrë që t’i tregosh ‘forcave më të mëdha’ në këtë vend që nuk të trajtonë dot ty si një barcode, është duke i zënë ngushtë, duke i çuar në një cep rrethuar nga argumente që janë të gjitha të drejta: nuk janë teka, nuk janë abuzime, as dëngla. Jo jo, në një vend si i yni, kur të abuzojnë institucionet nuk ua kthen dot me “trajtim të heshtur” as me çrekomandim. Duke qenë se çfarëdo shërbimi të jesh duke marrë, zakonisht është pjesë e ndonjë monopoli ose oligopoli ose e administratës që nuk para ka respekt për ty, atëherë nuk mbetet tjetër veçse të tregosh se ke kthetra dhe mbi të gjitha, nuk po të bën njeri për idiot dhe se ti e di vlerën që ke në atë strukturë X.

Po shumica dërrmuese vuajnë nga apatia dhe nënshtrimi, nuk marrin atë që u takon. Ndaj klientja nga Ferri jam unë, dhe pse klientja e vërtetë nga Ferri është gjithashtu abuzive, ndërsa unë vetëm kërkoj çka është e imja, me insistim.

Dhe ky nuk është proçes i këndshëm. Dhe as mua nuk më vjen natyrshëm çdo herë që ndhodh diçka e tillë, se ka shumë brenda një dite. (ndryshe do më kishit parë duke folur me vete në bulevard!), kam nevojë të më mblidhen disa, dhe do hakërrehem te më e rëndësishmja për mua dhe që ka një vesh funksional. Dhe të jemi të sinqertë, rrallë do marësh atë që të takon, në më pak se gjysmat e rasteve. T’i bësh për 2 lekë nuk është nga ato gjërat terapuetike apo shkarkuese siç është t’i biesh me grushte një thesi apo dhe të këndosh me sa të ha fyti e të kërcesh sa mos të lëvizësh dot të nesërmen. Për një njeri me mendje të shëndoshë dhe pozitivitet, është përçudnim dhe dalje nga lëkura.

Mua më rraskapit.

Mirëpo unë nuk shoh asnjë mënyrë tjetër për të marrë çka është e jotja duke mos u bërë dhe ti abuzive. Nuk e kuptoj nga se kanë frikë njerëzit në mënyrë kaq kolektive. Sepse kur e provon të mbash mjekrën lart e të artikulohesh qartë me zë potent, e sheh që nuk ke nga se dhe nga kush të kesh frikë.

Duhet thjesht ta provosh, më beso.

Mos harro kurrë pushtetin që ke ndaj çdo ‘force madhore’ që varet nga kontributi yt. Ata pa ty janë komplet pa pushtet, kurse ti do kalosh nga njëri te tjetri duke qenë kjo/ky që je.

  • Alo, zjarrfiksi?
  • Po?
  • M’u dogj pitja.

 

0

U trashëgofshi! Po deshët.

Po ta mendosh, mashkulli me trajtat më “jo produktive” të mundshme si: vese të ndryshme, jo besnik, arrogant, është dembel… Ama! Ama fëmijët i do. Shumë fare. S’e ka problem të lërë femrat shtatzanë, dhe zakonisht është një baba i dashur, (duke përjashtuar të dhunshmit), shakaxhi, luan, bën dhurata… Këta janë meshkuj e burra që u dalin për zot edhe 4 fëmijëve, madje dhe kur nuk i kanë financat. Pse mos t’u dalin? Se mos marrin leje lindje, se mos ndërrojnë pelena, se mos desh vdesin apo operohen, apo mos vrapojnë mbas 2 vjeçares me 1 çorape pa pantallona për t’i dhënë lugën me kos. Jo o jo, ai vazhdon jetën që ka pasur, tashmë me zhurmë e gëzim në familje. Ka kush të zvetënohet.

Dhe në fakt akoma nuk kam njohur një mashkull që të thotë “unë nuk dua fëmijë”. Ndoshta në vendet ku barazia është e mirëfilltë, që numërohen me gishta dore, meshkujt e kuptojnë nivelin e përgjegjësisë dhe se si rritja e një të vogli mund t’i ngadalësojë karrierën dhe t’i kufizojë argëtimin personal. Ndoshta dhe ka shqiptarë të tillë, po ende s’kam rënë ndesh. Çfarë shoh e njoh, dhe ndoshta çfarë unë isha (deri diku) jo para shumë kohësh, janë gra e vajza që ngurtësohen nga ideja e të bërit fëmijë.

Shumica ndërrojnë temë direkt duke dashur të evitojnë gjykimin për mendimin aspak të zakontë, sepse në fakt çfarëdo argumenti të japin ato, nuk ka vlerë, ato janë “vajza të këqija dhe egoiste” në sy të shumicës që direkt veprojnë, e rrallë mendojnë.
Të tjerat, që e kanë ngrënë disa herë gjykimin, preferojnë mos të japin argumente, duke i quajtur “arsye personale” dhe që kërkojnë t’u respektohet e drejta e lindur për të bërë ç’të duan me trupin e jetën e tyre. Po, shumë fisnike. Këtu do ndalem dhe unë. Eshtë shumë e rëndësishmë që njerëzit mos të të ndërhyjnë në jetë. Po kjo është po aq e rrallë sa ata burrat që nuk duan fëmijë nga frika e përgjegjësisë së përkujdesjes ditore.

E një përqindje tejet e vogël, janë të zëshme dhe të sqarojnë një më një pse nuk duan fëmijë, dhe zakonisht vërtitet rreth të njëjtës gjë: kanë investuar shumë në veten e tyre, qoftë shëndet, karrierë, udhëtime, garderobë e trajtime, për t’i pezulluar të gjitha për t’u kujdesur për një qenie që ato e dinë që do e dashurojnë përjetësisht.

“Pff, egoiste!”
Po mirë, çfarë është më egoiste tani: a) të refuzosh të sjellësh në jetë dikë sepse ke mjaftushëm angazhime tashmë me një jetë, e cila t’u dha pa të pyetur, apo b) të sjellësh një jetë të re pa e pyetur ti atë, vetëm pse ti do të pasosh gjenetikën tënde? Se diskutimi i vërtetë, ky është. Po për të evituar këto tema ekzistenciale për të cilat nuk ndalemi të mendojmë, i biem shkurt me kundërpërgjigje “të mos bësh fëmijë është egoizëm”.

“S’e ke provuar, është gjëja më e bukur në botë!”

Tani, nga përvoja personale, këto që thonë tërë kohës ‘gjëja më e bukur në botë’, janë të njëjtat që kur i pyet privatisht, ose kanë qenë komplet të papërgatitura, ose kanë vuajtur përtej normales gjatë lindjes, nuk kishin asnjë ide se ç’i priste në të vërtetë dhe kanë 2 vjet që s’flenë 4 orë rresht, ose kanë shumë pak ndihmë dhe një vjehërr që vjell flakë, ose të gjitha për një herë. Nëse do japësh mendim, thuaj të vërtetën pra.

Po, pa dyshim është gjëja më e bukur në botë dhe nuk shpjegohet dot pa e provuar. Po, pa dyshim është po aq e frikshme sa është dhe e bukur. Dhe nëse do të nihmosh nënat në prespektivë, ji e sinqertë dhe e detajuar me to.

“Do zhdukemi si farë me gra si puna e kësaj”. Tani ku ta kapësh e ku ta lësh këtë fjali fataliste patetike. E para, historikishit popullsia e “fara” e sidomos njerëzve që shprehen kësisoj, nuk ka qenë në duar të grave të emancipuara, me karrierë e individualitet. Njerëzit që riprodhohen më së shumti ose janë shtresat e varfëra më pak të arsimuara, që nuk kanë njohurinë e duhur të ndalojnë së bëri fëmijë; ose janë shtresat tepër të pasura, të cilëve bërja e fëmijëve nuk u pengon asgjë, për shkak të ekonomisë së lartë që ndër të tjera, blen ndihmë pa fund. Po këta janë aq pak, që nuk ndikojnë popullsinë.

E dyta dhe e fundit: boll. Mjaft. Ndaluni tani. Ndaluni së drejtuar gishtin femrave që e dinë se ç’duan dhe që nuk janë duke cenuar absolutisht askënd në këtë proces. Mjaft kërkuat me “zoom” arsye për t’i rënë femrave të pavarura nga të cilat ndiheni aq të kërcënuar, dhe që me thënë të drejtën janë grupi më produktiv, më i shkathët dhe më progresiv në vend. Dhe nuk po u drejtohem vetëm burrave. Po u drejtohem grave, që dinë të jenë shumë të serta me femrat që kanë guximin të jenë dikushi e të shkojnë kundra rrymave.

E drejta për mos t’u riprodhuar është po aq e paprekshme sa çdo e drejtë tjetër që nuk cenon askënd kundra vullnetit. Thjesht nëse ndalesh të ngresh pikëpyetje mbi çdo të vërtetë që ti di, mbase dhe ti një ditë do jesh ai shembulli i pavarësisë mendore dhe respektit.

Nga:

Miku juaj që ju do të mirën.

Mikesha juaj, e cila ka fëmijë desha të them.

 

0

Një llaf të mirë desha.

Kur kam shkuar për herë të parë në Amerikë, nuk kishte se si mos të më linte përshtypje pritja spektaklore në biznesin më të rëndomtë nga një njeri që s’e kisha takuar kurrë në jetë e me siguri s’do e takoja më.
“Hi sweety how are you? You look wonderful today!”
“Mirëdita zemër si je? Dukesh e mrekullueshme sot!”

Shumë shqiptarë atje akoma s’mësoheshin dot me këtë mënyrë komunikimi, dhe më të papjekurit ndër ta dhe ua kthenin me shaka shqip, çka mua më dukej e panevojshme. U dukej ‘amerikanizëm’, ‘furrçe’, ‘servilizëm’ e fjalë të tjera që lëri fare. Ishte një trend që dhe te ne, sapo kish filluar. Ndërkohë që në vitet 90’ na u desh ta kalonim duke u çmësuar me ‘shoqe, shok, xhaxhi, teta’, në fillimet e 00’ në rrethe të caktuara rifilloi ‘zemra, ylli, shpirti’. Mua s’më ka bezdisur kurrë kjo gjë, e si në Amerikë si këtu nuk e quaj dot furrçe, se jo për gjë po “furrçe”-n besoj se di ta dalloj mirë.

Furrçja është forma më e ulët e të marrit me të mira, për të marrë mbrapsht atë që të duhet. Kjo me të vërtetë di të jetë e bezdisshme, dhe vjen nga njerëz me ngrohtësi të kufizuar dhe pikërisht pse ata e dinë këtë gjë, të bëjnë dush që me mëngjes me lëvdata se çfarë njeriu je ti, si krahasohesh me perënditë dhe me eliksiret e planetit Tokë. Herët e para të lezeton, kush nuk i do fjalët e mira? (Përveç atij shqiptarit në Amerikë që zgërdhihet me sy në tokë). Po pastaj ia pi lëngun. Pastaj përton t’i përgjigjesh në telefon, rrotullon sytë teksa personi në fjalë rreshton fjalimet, dhe të vjen t’i thuash direkt “ça halli ke dil në temë”.

Po kjo nuk është e njëjta gjë si kur hyn në bankë apo në kafe, dhe personi që do të të shërbejë të pret me buzëqeshje, të bën një kompliment gjenerik ose dhe personal, dhe pastaj vazhdon marrëdhënia e ëmbël e cila filloi siç duhet, me këmbën e djathtë.

Po te ne ndodh ende shumë pak. S’krahasohet me 15 vjet më parë, po prapë ti je vetull ngrysur se si do komunikosh me dikë që po komunikon për herë të parë. Mbase sepse jemi shumë të përfshirë vetëm te vetja jonë dhe hallet tona, këtë temë e kam cekur dhe më herët ne fakt. Por cilado qoftë arsyeja, ka ardhur koha, siç e do dhe viti 2018, të piqemi “komunikimisht”. Buzëqeshja  dhe përgjigja kur të kërkohet, nuk ka pse të jetë as luks e as “me tip”. Atë e vesh në mëngjes si rrobat. Kur ti si shërbim dhënës bën një gabim, para se të arrish ta korrigjosh ose të thuash pse nuk e korrigjove, duhet të marrësh me të mira, të kërkosh falje. Jo të fillojë faji zinxhir “pse u derdh makiato mbi sheqer e tabaka” me fytyrë të shqetësuar që nga baristi te makina e espresos e shoferit që solli pakot e kafes në mëngjes.

Komunikimi është edukatë me pahir, nuk është me “tip”. Përgjigja, fjalët e mirësjelljes, sqarimi dinjitoz pa kaluar degë më degë, buzëqeshja, e sërish përgjigja, përgjigja… Janë detyrime adultësh. Edhe nëse nuk ta mësoi familja, duhet të ta mësojë puna e jeta me zor.

Lindja e Largët ka një thënie të lezetshme: “Kujdes mendimet, ato bëhen fjalë. Kujdes fjalët, ato bëhen zakone. Kujdes zakonet, ato bëhen karakteri yt. Kujdes karakterin, bëhet fati yt”.

E kuptoj që një thënie e tillë do ndryshim radikal të mënyrës së jetesës, po mund të fillohet në gjysëm të saj: Kujdes komunikimin: zbërthyer në fjalët e buzëqeshjen.

Besomëni, bën magjira. Jo vetëm në marrëdhënie me të tjerët, por me veten.

0

Nuk të lexoj po nuk shave njeri!

Tekstualisht këto fjalë m’i tha një miku im para ca ditësh. Jo që nuk e dija, se fundja artikujt që bëhen më viralë në newsfeed-in tim janë sigurisht kur përmendet fjala “ku..vë” kot më kot (zakonisht kundra ndonjë femre të suksesshme ose kundra nënës së një biri të suksesshëm). U çua ai boti mbrapsht dhe vendosi të shajë me emra. Ndërsa një tjetër vendosi të shkelë parimet për t’ia dalë, por nuk ia doli, dhe kjo gjë e ka tërbuar, se kuptoi që dhe dallaverja ka shkollën e vet. Dhe i japin penës me furi, kryesisht fjalën ‘k..vë” me qejf të madh duke e shkruar, por dhe plot gjëra të tjera aspak interesante.

Këto artikuj, me mbidozë dufi e xhelozie i sheh kudo, me njerëz që i shpërndajnë me diçitura të tipit “hë më të lumtë pena!”

Por unë e kam të pamundur të kem respekt për mllefin që mundohet medomos të gjejë problemin sa më larg vetes, duke evituar në mënyrë spektakolare pasqyrën, ndonjë herë dhe më kuptimin e parë të fjalës.

E dimë ç’politikanë kemi.

I zgjodhëm vetë, dolën nga ne. Mendon që mund të bësh punë më të mirë? Fillo nga fisi, lagjja, TV e nëse e mban dot në kurriz atë lloj përgjegjësie super-natyrale pa cenuar as edhe një grimë integritetin e parimet e tua, dhe ia del të marrësh gjithmonë vendimin më të duhur për çdo qytetar që merr frymë, jepi se do të të japim një shans.

E dimë ç’institucione kemi.
Ata që punojnë aty janë rrasur në të prapmet e fistarit të vet politikan, ose ia falën shpirtin partisë hyjnore që i trokiti në derë duke ofruar vend pune në këmbim të votës, dhe është investimi i vetëm që kanë bërë, në vend se të përmirësonin veten e tyre, të mësonin diçka të re, apo të zhvillonin një pasion.

E dimë ç’shoqata kemi.

Janë kapur me një temë të caktuar, marrin ato fonde për atë temë, e më shumë risi ke në projektet e studentëve (nëse i lexoi njeri) sesa nga projektet e zbatuara të këtyre shoqatave.

E dimë ç’mësuesë kemi. Në gjimnaz u trondit kolektivi i mësuesve se unë ofrova një prespektivë ndryshe mbi një personazh letrar të rëndësishëm. Mendim i lirë? Ulu, 6! Vetëm meqë e ke lexuar librin, se për 4 me xhufkë je me këto që the!

E dimë ç’policë kemi.

Parkojnë shtrembër ndërkohë që s’kishin rripin lidhur, për të dalë e për të gjobitur ata që s’kishin rripin lidhur e që kanë parkuar shtrembër. Unë për vete për 2 lekë i bëj, dhe zakonisht përfundon ata duke më kërkuar falje mua. (Kam dëshmitarë!)

E patë sa kollaj për të sharë?

Tani këtij policit po i vë një emër, politikanit emër mbiemër edhe emër nëne, asaj drejtoreshës së instituit emër, mbiemër vajzërie, emër fëmije, sha e mallko, quaji k..va të gjithë dhe ja ku e ke, mijëra klikime me “hë më të lumtë pena”.
Po jo, nuk funksionon ashtu.

Refuzoj t’i personalizoj gjërat. Refuzoj të mishëroj barcoletat ku Nastradini nuk kërkon pasuri për vete, po kërkon t’i hiqet komshiut. Refuzoj dhe më fort të bie pre e diskutimeve politike, ku djalli është gjithmonë tjetri, e partia jote është shenjtore. Jo o zonjë jo. Aspak zotëri, nuk ecet para ashtu.

Unë e shoh të pasqyruar te radha e furrës deputetin X, te roja e parkimit policin Y, te dadoja ime mësuesen Z. Nuk ranë nga qielli këta njerëz që duhet të shajmë, dolën nga këto radha e pazare e kafe. Edhe nëse do shaj ndonjë person publik, nuk do bëj vetëm për të turpëruar atë, po në përpjekje për të ndërgjegjësuar ty e mua që gjejmë veten në sjelljen e saj/tij.
Jo, nuk e kam personale me askënd, dhe e kam personale me të gjithë.

Janë mekanizmat e mërzitshme të përditshmërisë që vënë në lëvizje turbinën madhore që duhet ta shajmë për popullaritet. Kushdo që është në majë të turbinës që ia vleka për t’u përmendur, ka qenë këtu në dhé një herë, pastaj është ngritur një shkallë, pastaj dhjetë për një herë, deri sa hipi në majë.

Kështu që preferoj të dal në rrugë me pasqyrë, të shoh veten dhe t’ua tregoj të tjerëve herë pas here. E nëse aty reflektohet dhe Pop Star-ja më e klikuar apo politikani më i sharë, do ia drejtoj pasqyrën përballë. Dhe ashtu nxirren në pah dukuri, ndizen motorët e humorit, i bihet fort tastierës dhe afishohet shkrimi.

E meqë e lexove deri në fund, urdhëro një dhuratë: fjala “k..vë” për të katërtën herë 🙂

 

 

0

Blog at WordPress.com.

Up ↑