Nëse do të rris ndonjëherë një vajzë…

Foto nga Alamy. Artisti: Banksy

E dashur çupkë që ke filluar të lexosh këto rreshta!

Qofsh adoleshente në fshat; qofsh grua në mes të qytetit me shkollim e karrierë; qofsh e kamur që ditën që erdhe në Tokë dhe mbase babai të thërret princeshë; jeta për ne është në 100% të rasteve me shumë më shumë gropa, ferra e tehe se për meshkujt që na rrethojnë.

Shpirti ynë e di.

Disa nga ne as jemi të vetëdijshme, e marrim këtë jetë siç na e japin, dhe pas gjimnazit koha për aktivizëm tretet me shpejtësi marramendëse. Disa nga ne të tjerat na del gjumi rëndom të mërkurën në 2 të natës, pasi na kujtohet një ndodhi në oborr të lagjes kur ishim 11 vjeç, dhe vetëm sot i japim dum se pse ka ndodhur: asgjë më shumë as më pak se dallim gjinor, mësuar që në djep.

Nëse mua sot, mbi 3 dhjetëvjeçarë në këtë Tokë, e vetëdijshme, dhe pa asnjë lloj energjie për të toleruar më diskriminim gjinor… Nëse mua do të më jepej shansi të lëmoja një vajzë gati për ta lëshuar më pas në jetë…

Do t’i çaja kokën.

Nuk do e lija rehat.

Do më mbyllte derën e dhomës me çels.

Të gjitha hilet që mësoj çdo ditë, do ia jepja pa më pyetur fare.

Do i rrija si hije nga mbrapa jo për ta ruajtur, po për t’i thënë si duhet të reagojë në këtë botë të pabarabartë.

Do e mësoja si kur t’i thonin djemtë e lagjes që futbolli nuk është për të… T’ua merrte topin e të vizatonte mbi të një penis me manikyr e t’ia mbushte me xixa.

Kur t’i thonin në park apo plazh “Ku e ke mamin?” T’i thoshte “Kam dhe baba. Ai kujdeset për mua madje më ndërron të mbathurat”.

Kur t’i thoshin mos të shëmtohej e të prishte gojën se gocave s’i ka lezet… Të lëshonte gjithë arsenalin e fjalëve të pista që do ia mësoj unë, plus ca spërdredhime mimikash.

Po t’i thonin ti s’je si gocat e tjera, je si çun… T’u thoshte “Kurse ti je identik si çunat (apo vajzat) e tjerë/a.”

Kur t’i thonin zysh-ndrikullat në shkollë “pse i ke hequr vetullat”… T’i thoshte “më trego rregulloren ku ndalohet. Për të gjitha gjinitë e klasat”.

Nëse dikush guxon ta quajë “Kur*ë”, ajo t’i thotë “Si çdo mashkull i familjes tënde”.

Do i thoja të rregullojë krevatin pasi rrëmuja di me qenë dhunë, dhe jo sepse është gocë.

Do e mësoja të gatuante e të pastrojë sepse në një pike të jetës do i duhet.

Siç po ia mësoj dhe djalit.

E nëse gatimi s’e tërheq, në dreq me të. Fito aq sa mos të kesh nevojë të gatuash kurrë, pra.

Do e mësoja që pavarësia financiare është liri thelbësore.

Kur t’i mblidheshin meshkujt si miza pas …. kur ajo del nga vendparkimi, të ulë xhamin ngadalë, dhe t’u tregojë gishtin e mesit me buzëqeshje teksa i përshëndet me dorën tjetër.

Do e mësoja të ulej nëpër dreka e darka në karriken në vendin më të palëvizhshëm, në mënyrë që mos ta thërrasë njeri lart e poshtë për të larë enë e për të shërbyer; por ajo të merrte pjesë nëse ka dëshirë.

Nëse ajo është hetero dhe i dashuri kërkon që ajo të ndryshojë qoftë dhe modelin e flokëve… Ta lërë direkt.

Nëse ai tenton të kontrollojë çfarë bën ajo dhe ku është…. Ta lërë direkt.

Nëse ai nuk tregon asnjë lloj altruizmi në shtrat… Ta lërë, e ta turpërojë publikisht.

Do e mësoja që kur t’i thoshin “Aha je me ato”, t’u thoshte “Po, o karafil pa erë që s’njeh anatominë e gruas”.


Do e mësoja të  paketonte lehtë, të mbushte çantën pas shpine pa harruar buzëkuq e parfum, dhe të bridhte të 5 kontinentet duke fishkëllyer pa gishta.
.
Do e mësoja të pyeste veten: a do martesë? A do fëmijë? Dhe nëse ka diku një zë që mezi dëgjohet dhe që thotë “jo”… Atë zë ta hipë në podium për një rrëfim të plotë.

Do e mësoja që nëse do ketë fëmijë dhe do e rrisë me dikë… Atëherë nuk ka më pak se 50/50 për ndarje detyrash.

Do e mësoja të punonte, punonte e punonte.
Të mos nënshtrohej në asnjë rrethanë, të jepte mendimin pa asnjë tremë, dhe të merrte vendime pa kthyer kokën prapa, pa u destabilizuar nga askush, përveç nga zëri i saj i brendshëm i së vërtetës.

Nëse ndonjëherë do rris ndonjë vajzë… Do i mësoj që gjinia… E çfarë është gjinia?

ASGJE.

Featured post
Featured 1

Kartën e identitetit?

 

Sa herë shoh diku idenë e drejtpardrejtë apo të nënkuptuar që ‘pamja e jashtme nuk ka rëndësi’, më vjen keq sa e pavërtetë është. Për mua është e pashëndetshme se sa shumë rëndësi ka pamja e jashtme, po të vërtetën nuk e zgjedhim dot, dhe ajo është që ka shumë, shumë rëndësi. Dhe këtë dëshirë për të kënaqur syrin para se të kënaqë shumëçka tjetër, njeriu nuk e shfaq vetëm duke dashur të ketë pranë vetes njerëz të bukur: si specje paguajmë për kafshë race, rrisim buxhetin për detin sa më blu për pushime, dhe kemi në mend estetikën e makinës para funksionit.

E unë kam ca kohë që e mendoja po nuk dija si ta shprehja pa tingëlluar si dikush që kritikon çdo gjë bashkëkohore vetëm pse përton të jetë pjesë e saj. E kam fjalën për modën dhe trendet e këtij dhjetëvjeçari në lidhje me paraqitjen fizike të kryesisht femrave, edhe pse meshkujt kanë përparuar shumë!

Këto trende e moda falë shkencës kanë shkuar më larg se “outfit”-s, make-up dhe flokë e mjekër. Siç edhe jemi dëshmitarë dita-ditës, moda ndërhyn në strukturën e fytyrës dhe trupit të gjithkujt, vetëm a ke para në bankë (edhe poshtë dyshekut bën) dhe këllqe të futesh në narkozë të plotë.

Fillova të alarmohem kur arrita në pikën që nuk po dalloja më artistet shqiptare nga njëra tjetra: femrat  të gjitha me mollëza, buzë, vetulla identike, dhe meshkujt nga mjekra hipster apo man-bun (topuz për çuna). Këtë shqetësim ma artikuloi thjesht, pastër pa gabime, jo më larg se aktorja Zoe Isabella Kravitz –  vajza e Lenny Kravitz dhe Lisa Bonet, dy ikona të viteve 90’. [Zoe është edhe protagoniste në serialin e HBO “Big Little Lies” – përkthyer pak a shumë në “Gënjeshtra të mëdha të vogla”, së bashku me Nicole Kidman, Reese Witherspoon dhe Maryl Streep. E rekomandoj fort, aq më fort për çifte apo prindër të vetëm që kanë fëmijë të vegjël.]

Dhe Zoe vijon: “Shumë njerëz janë duke ri-skulpturuar tërësisht fytyrat e tyre dhe po bën që të gjithë njerëzit të duken njësoj, që për mua është turp. Gjithkush është unik por dhe ndryshe në mënyrën e tyre, dhe unë mendoj që ajo është një gjë shumë e bukur. Make-up duhet përdorur vetëm për të nxjerrë në pah pikërisht këto vlera”.

Duke mos dashur asnjë moment të hedh poshtë risitë dhe mundësitë e sotshme, propozoj ta marrim pak ç’po ndodh sot dhe ç’ka ndodhur më parë, duke dashur të nxjerrim më të mirat e secilës epokë për t’i përdorur sa më mirë në funksion të paraqitjes personale.

Sot:

Gjithë kjo kirurgji estetike (në fakt, shpesh edhe pa ndërhyrje kirurgjike) i jep mundësinë shumë njerëzve që nuk janë rehat me një apo disa nga tiparet e veta. Fundja gjenetika është shpesh e pamëshirshme, dhe jo të gjithë lindim të bukur si Zoe. Kështu që nëse daja mund të ndihmojë të kesh hundën e ëndrrave, pse jo?  Por… A ke disiplinën të ndalesh, se! Se kemi parë hundë më të vogla se të djalit tim të porsalindur në një fytyrë me ballë të gjerë natyralisht. Dhe të gjithë e shohim që ka një gjë që nuk shkon; po personi në fjalë është pak e verbër duke qenë se ka hyrë shumë thellë në vallen e kirurgjisë.

Make-up-i ka avancuar njësoj si kirurgjia kur vjen puna për të “skulpturuar” fytyrën. (Hidhi një sy në Instagram kinezes Yuyamika për t’u shokuar sesi me thjesht fuqinë e makeup, ajo shndërrohet në Johnny Depp ose Taylor Swift). Lojërat e ndryshme të konturit bëjnë që të fsheshësh ato që nuk do të tregosh, dhe të nxjerrësh në pah ato që do. Po edhe këtu, duke u lëshuar dora pa karar, po shohim në rrugë dhjetëra ‘repilca-s’ të Kim Kardashian në çdo cep, se jo për gjë po konturimi e bën dhë ngjyrën e lëkurës si ta duash ti.

 

Burrat kanë filluar të kujdesen shumë më shumë për paraqitjen e tyre. Në rrugët tona sheh këmisha më ngjyra, tiranda, pantallona me lloj lloj stampimesh, mjekra të stër-kuruara e balluke ku është hedhur para për produkte. Në perëndim, këta meshkuj vënë dhe makeup. E para se të shash, po të them që jo me patjetër janë LBGT (po edhe po të jenë!) dhe ti as e di që kanë vënë, aq finë janë. Personalisht, këtë gjë e pëlqej. Në shumicën e specjeve të tjera, është mashkulli ai që përpiqet që të duket më bukur për të tërhequr femrën!  (Kujto: luani, dreri, zogjtë ekzotikë). Dhe e dyta, më pëlqen shumë të thyejmë stereotipet e meshkujve më higjenë minimale, me thonj të paprerë, kokën e rruar zero, mjekrën si vegjetacioni i Llogarasë.

Një herë e një kohë:
Këtu përfshihen shumë dhjetëvjeçarë por sa i përket të kaluarës, do ndalem vetëm te një argument: Sharon Stone nuk dukej si Mariah Carey dhe pastaj Whitney Houston nuk dukej si Aaliyah. Vërtetë makeup-i sidomos në fund të viteve 80’ dhe fillim 90’ ishte një vizatim i 3-vjeçarit tim –  vetulla fije peri, pudër blu deri te fija e perit, laps buzësh lejla, e buzë rozë. Por askush nuk kishte maninë të dukej identik si të tjerët.

Meryl Streep dhe Uma Thurman tërë jetën kanë pranuar shaka për hundët e tyre!

Cuna goca, burra, gra, trans e LGBT, propozoj të shfrytëzojmë gjithë shkencën dhe teknikat e sotshme në më të mirën e paraqitjes sonë tërësisht unike, duke e ruajtur atë siç ruan UNESCO Beratin.

Featured post
Featured 0

Kulla e tjetrit më e lartë

Ka dy lloje njerëzish në këtë botë në lidhje me metropolin më “organik” në botë, Nju Jorkun: ata që e kanë parë, dhe ata që nuk e kanë parë, ende.

Dhe nga ata që e kanë parë ndahen në 2 kategori të tjera madhore (me nën-nuanca, patjetër): 1: interesant por i frikshëm, nuk do jetoja dot. 2: dua t’ia puth trotutuarin e qelbur.

Kot sa ta them po jam kategoria e dytë. Sapo hedh hapin e parë në qytet brenda, fillon kolona zanore e ndonjë ambulance apo policie, shoqëruar me kantiere dhe rikonstruksione që nuk mbarojnë kurrë. Në rrugë qarkullojnë vetëm taksi, autobusa dhe limuzina, apo turistë të paditur që nuk i kanë bërë mirë llogaritë se sa të bie kokës të qarkullosh me makinë në një qytet ku ka mbi 10 milionë njerëz që nusërojnë në të çdo ditë.

Nuk di ku t’i mbash sytë më parë: në tokë, te njerëzit aq pabesueshmërisht të larmishëm, apo te ndërtesat që rrinë ngjitur me njëra-tjetrën me aq respekt, duke të mbuluar ty diellin në shumë prej rrugëve.

Apo te kullat moderne që nuk ka iPhone X që t’ia përthekojë gjithë dimensionet dhe magjinë që rrezatojnë? Ups, kujdes çantën ama. Uhhh… Mi ishte ai? Po ishte sa macja ime!

Aq shumë zgedhje, që papritur nuk dëgjon më mendimet e tua, dhe ajo sjell një paqe të re, ndërkohë që truri përpiqet të regjistrojë shpejt gjithë këtë informacion të ri.

Se jo për gjë, por ka çdo ditë informacion të ri, edhe nëse jeton aty.

Sheh dikë që të kujton tezen në Fier nga praqitja? No problem. Qyteti i shkon shumë.

Ndonjë aktor nga Game of Thrones që as e kishe imagjinuar që është i vërtetë, jo mo po ndan të njëjtën pllakë trotuari me ty? No problem, qyteti i shkon shumë dhe as që ke kohë të shokohesh.

Ti je me gojë hapur nga përqëndrimi, duke mbajtur fort sendet e vyera, flokët jashtë orbite, duke kërrusur qafën të kuptosh sa lart shkon ajo kulla mbas asaj kullës gjithashtu tejet të lartë, që duket si transparente? No problem, qyteti të shkon shumë.

Sheh një njeri tmerrësisht tërheqës dhe nuk po e kupton dot çfarë race është se njohuria jote mbaron me 5 raca kryesore? No problem, të dyve ju qyteti ju shkon shumë.

Askush nuk gjykon. Të gjithë vëzhgojnë.

I gjithë qytetërimi i qenies njeri, qoftë nga cilado gungë e planetit tokë, merr kuptim në këtë ishull. Çdo novacion merr fluturim që aty, dhe nuk ndjej se ka një metropol tjetër që i përfshin të gjithë njerëzit bashkë me shkencë e art me sytë nga qielli dhe drejt së ardhmes në një mënyrë kaq origjinale, kaq perfekte, dhe me kaq rregull (xhungle, sigurisht).

Nuk ka rëndësi kush ishe aty nga erdhe. Këtu ji kush të duash dhe çfarë të duash, vetëm me një kusht: duhet të japësh rezultate origjinale.

E pasi eca 12 km në ditë për 3 ditë, duke injoruar komplet gishtin e vogël që bërtiste në dhimbje e chat-et që po shpërthenin me 243 njoftime, u ula në ballkonin e vogël të disa shqiptarëve (i vogël i vogël, po pamjen llahtar!) që jetonin një një apartament të vogël 1+1, paguanin 4800 $ qira mujore për të, 2000$ kopësht për fëmijën, e sa shpenzime të tjera që ne nuk i përkthejmë dot se çfarë janë duke qenë se vetë kemi vetëm tre në muaj: ujë, energji, internet/tv.

U ula dhe ndëshkova veten që nuk ika kur isha më e re, që nuk ndenja aty kur shkela për herë të parë, 20 vjeç.

E teksa po flisnim për gjëra të ndryshme, kryesisht si po ia çoja unë, bashkëfolësi që jetonte në katin e 22 në Manhattan, më tha:

“Lum ti që jeton në Tiranë!”

Qesha, por fjalia më ra kokës. Ishte fjali e sinqertë.

Ju thashë vetëm 2 fatura të sipërfolësve, dhe “e më mirë se kanë lekë ata”, do thoni ju. Jo, nuk janë të pasur.

Përkundër si mendojnë shumë njerëz që nuk kanë emigruar kurrë, nuk të paguan njeri 8,000 $ në muaj vetëm pse është “Amerikë”. Nëse i je afruar një shifre të tillë, nga e cila 70% të ikin fatura gjithsesi, do të thotë që e ke paguar faturën tënde me gjak në të kaluarën, ose ke një biznes që nuk të mundëson as të shijosh diellin, në kuptimin e parë të fjalës. Këta njerëz nuk e dinë çfarë është të dalësh në punë për të dalë prapë menjëherë për të pirë kafen e mëngjesit dhe për t’i mbajtur “takimet” po në kafe ku 90% fliten teorira të paverifikuara dhe 10% punë.

Këto janë thjesht mendimet e mia. Po ata ndjenin se u mungonin shumë gjëra që “shtëpia”, a.k.a Shqipëria t’i dhuron pa shumë mund. Ata ndjenin se lumturia nuk matet me një pasaportë “me reputacion”, e as me një rrogë të madhe që siç e merr, e shpërbën direkt, jo vetëm pa asnjë kursim, po me borxhe deri ditën e fundit të jetës. Ata ndjenin se jeta është më e shijuar në “shtëpi” dhe se tani ata ishin tepër të zhytur në sistem për të marrë guximin e çmendur për t’u kthyer.

Kurse unë mendoja se sa më mirë do e kisha gjetur veten profesionalisht në një vend ku askush nuk paragjykon por vetëm ekzekutojnë. Cfarë kënaqësie të zgjoheshe çdo ditë në qytetin më “hot” në botë. Të kishe kaq shumë zgjedhje për të mira materiale, me çmime ndoshta dhe më të lira se në shtëpi. Të ishe pjesë e së ardhmes së planetit dhe pionier i çdo gjëje të re që hidhet në publikun e gjerë.

Aty e pashë që ky diskutim është tërësisht i kotë, sepse në përgjithësi, është pjesë thelbësore e qenies së njeriut të lakmojë atë që nuk kemi. Ajo do Tiranë, unë dua Nju Jork!

Ta zëmë erdha në Nju Jork. Nja 1-3 vjet do hiqja të stabilizohesha, që do më plakte një çikë para kohe, siç ndodh kudo kur je i rritur me përgjegjësi. Po pastaj, do bija në rutinë, dhe do qaja për Tiranën time.

Kafet e mira në diell. Karkalecat në bregdet. Koktejet e papara, të lira. Restorantet të cilësisë Michellin, po jo me çmime Michellin. Shoqërinë që ka kohë për ty e nuk ke nevojë t’i thuash 1 muaj para një “brunch”. Familja e ngushtë, e gjerë, fisi. Deti. Europa mu aty.

Deti prapë.

Dhe aty fillova të këndoj në kokë një këngë të vjetër të Travis, që e kisha pothuaj harruar, por m’u kujtua e gjitha:

The grass is always greener on the other side / Bari është gjithmonë më i gjelbër në anën tjetër
The neighbor’s got a new car that you want to drive / Komshiu ka një makinë e re që do ta ngasësh
And when time is running out you want to stay alive / Dhe kur po ikën koha, ti do thjesht të jesh gjallë

We all live under the same sky / Të gjithë jetojmë nën të njëjtin qiell
We all will live we all will die / Të gjithë do jetojmë, të gjithë do vdesim
There is no wrong / S’ka të gabuar
There is no right / S’ka të drejtë
The circle only has one side / Rrethi ka vetëm një anë.

Të dua Tiranë.
Të dua Nju Jork.

 

 

 

 

 

 

 

Featured post
Featured 2

Taksa për të mos ikur nga mendtë.

(Imazhit të përzgjedhur nuk po i gjej autorin, të drejtat nuk janë të miat)

 

Kur isha shtatzanë, bëja shaka me bashkëshortin tim, që nëse është vajzë, do ia lëmë emrin ‘Rruga e Kombit’. Jo që s’ka shqiptarë me emra më absurdë se kaq! Po sepse ajo rrugë i ka mundësuar lehtësira të mëdha çifteve të pakëta – por në rritje – si ne: njëra nga Shqipëria tjetri nga Kosova, të lidhur fort me vendet e tyre, që nuk e kanë dhe aq lehtë të shpërngulen në njërin vend.

Kështu që prej 2007 e ndiqja zhvillimin e rrugës si serinë e preferuar. Ndërkohë ky popull që e ka pak zanat gjenetik të mos i gëzohet asgjëje, s’la fjalë pa thënë për atë rrugë, e njerëz të emancipuar kishin kokërisjen të thonin “e kujt i plasi? E ç’ka andej në veri që të hidhen kaq shumë lekë?”

Kur është aq e logjishkme sa 1+1 bëjnë 2, që arsyeja që “s’ka asgjë andej në veri” është se nuk ka rrugë.

Disa herë m’u desh t’i bija nga Maqedonia ndërkohë, me aventurat e veta, përfshi dhe helmim serioz që e dha kulmin e krizës në mes të maleve të një shteti të huaj ku njerëzit i kanë ende WC jashtë. (Po po, s’kemi vetëm ne brirë e WC jashtë, kanë plot rreth nesh!) Të paktën të isha në Kukës!

Prej nja 6 vjetësh Rruga e Kombit na ka mundësuar Bashkëjetesën e Kombit, çdo vit duke degraduar pak më shumë, deri sa vitin e kaluar i shkaktoi disa dëme serioze makinës sonë, dhe na vuri gishtin mbi kokë që edhe sa do shtyhet kështu?

Një rrugë e standardeve europiane, në terrenin më të vështirë të Shqiptarisë, pa mirëmbajtje.

Mos prisni që t’i futem argumenteve politike tani. Atë e bën kushdo tjetër më mirë se unë, e të vjen të mbyllësh Facebook kur shikon sa i zgjuar është kushdo që e di ç’po ndodh e nuk merren me asnjë problematikë tjetër që lidhet me rrugën.

Po, çmimi është i lartë e i papritur.
Po, rrugën e kemi paguar tashmë, dhe e paguajmë çdo vit me taksat tona.
Po, është sërish, për të disatën herë në historinë e shqiptarëve, politikë diskriminatore për veriun.

Po, është për të dalë për të protestuar çdo ditë deri sa të na jepet përgjgije një më një e të na kthehet diku tjetër kjo para që po na merret kështu si pa dashje.

Jo, as kishte për ta rregulluar e mirëmbajtur njeri, nëse nuk do vilej para e re.
E këtu qëndron gjithë kurthi, drita e vakët ne fund të Kalimashit, që mbase tani, më në fund do mirëmbahet.

E nisur nga kjo shpresë që duhet të ishte fakt, shto dhe sasinë e meshkujve të etur për dhunë që përqafojnë këtë kauzë jo me patjetër sepse i ndikon kjo gjë, unë nuk dola të protestoj për shpenzimet që më erdhën krejt papritur fytyrës. Dhe arsyeja që vijnë papritur, nuk është se nuk ishin në plan.

Po nuk të mban njeri të informuar.

Unë, qytetarja tipike që paguan çdo detyrim, që as i shkon mendja për hile, që qëndron optimiste kundër fakteve e shoqërisë, unë nuk meritoj dinjitet të informohem hap pas hapi!

Që nga nënshrkimi i marrëveshjes e deri te vendosja e kabinave të pagesës, të cilat as abonim nuk mundësojnë ende, dhe konceptojnë tarifa Euro në një shtet ku monedha zyrtare është Leku. Gjoja për të favorizuar vëllezërit kosovarë.

Unë s’marr pikën e respektit nga njerëzit të cilët i votoj (ose jo, ama dal!) dhe ua paguaj detyrimet me qytetari.

Dhe e di ç’më bëjnë ndodhi si kjo mua? Shto padrejtësinë çdo ditë për parkim, rritjen e çmimit në çerdhe, qenin e preferuar në lagje që zhduket në mënyrë misterioze…. S’po vazhdoj.

Kam tre alternativa:
1 – të zhytem në negativizëm vetë-urrejtës “vend kafshësh s’bëhen këta njerëz hajdutër” që ngadalë ky mentalitet do më ndikojë çdo aspekt të jetës: humorin, shëndetin mendor, harmoninë në familje, shëndetin fizik dhe paraqitjen fizike.

2 – Të bëhem dhe unë mashtruese duke hequr dorë fillimisht së qeni qytetare modele, të nxjerr hakun tim në mënyra ‘kreative’ që ndoshta mban financat lart, po më largon gjumin përjetësisht, duke degraduar humorin, shëndetin mendor e fizik.

3 – Të emigroj, e në këtë fazë kulminante të jetës të filloj tërësisht nga zero, pavarësisht përvojës, shkollimit, kapitalit shoqëror që kam këtu.

Unë kam ndenjur në Shqipëri e Kosovë nën idealin e fortë që këtë vend do e bëjnë së pari njerëz si unë, të shkolluar jashtë, optimistë, punëtorë dhe idealistë.

E ndërkohë që përpiqem shumë të mbaj ndezur dritën në fund të Kalimashit se këto që ndodhin çdo ditë janë të gjitha masa që në fakt, afat-gjatë do e bëjnë këtë vend shumë të jetueshëm (po po, e besoj ende, budallaçkë qenkam!), jap e jap taksa vu….
Po mirë, kush do më japë mua taksa që të paguaj psikologen? Se shteti s’ma mundëson! Jo shërbim profesionist, gjithsesi!
Kush do më paguajë mua produktet e fytyrës, trupit, duke qenë se po më plak stresi jo-natyral e pluhuri jashtë kontrollit, dhe jo rrjedha e moshës?

Kush do më paguajë antibiotikët që i mora se më tha doktoresha “infeksionin e ke nga ankthi stresi, ke pasur shumë punë?”

Largqoftë, ndonjë gjendje shëndetësore dhe më të rënduar, duke qenë se na është vështirësuar gjumi?

Taksa që unë të jetoj në këtë vend, tashmë u 4-fishua. Filloi më rrugën, dhe mbaroi te serumi rigjenerues. E di që shumë nga ju do thonë direkt “dashke ti, njerëzit s’kanë bukë të hanë”. Po unë ky njeri jam. S’jam ajo që s’ka bukë të ha, po jam ajo që krijoj dhe zhvilloj dhe punoj gjëra që ndryshojnë realitetet, dhe për këtë, më duhen ca standarde bazike jetese që ky vend m’i premton çdo 2 vjet sa herë ka zgjedhje.

“Shkoni studioni jashtë, se do ju mbajnë në pëllëmbë të dorës!” Tani kam unë në pëllëmbët e mia faturat e panumërta që gjysmat ende po mundohem t’i kuptoj, dhe ata që kush e di si e morën diplomën këtu se nuk janë në gjendje të artikulojnë mendim në Facebook, mbajnë diagonal çanta të vogla burrash Fendi.

Faleminderit për vlerësimin që ndenja, shtet i dashur. Falemidnerit që vetëm m’i rrit shpenzimet, dhe treçereku nuk janë ato që i sheh në TV duke u djegur si në Mesjetë.

Featured post
Featured 0

Unë, ti dhe shqiptari.

Paris, gusht 2017. Në një kafe në Montmartre janë ulur dy parizien dhe një pariziene, kanë në tavolinë espreson e dytë, një ujë pa gaz, një tavëll plot duhan të pirë, kanë rrudhur fytyrat duke parë në distancë dhe po flasin për politikë.
“Një njeri që martohet me gjyshen e vet s’bo për president”.
“Ajo është gjyshja ime në moshë po vishet më bukur se unë”.“S’ka për t’u bo ndonjëherë francezi, jo!”.

Tak, t’u pre filmi dhe ty apo jo? T’u bë ekrani i zi, pastaj dolën mizat. Piiiiiiip. Deri te e folura për poltikë sikur u shty historia, po kur thanë “s’bohet francezi njeri….” Game Over.
Sepse nuk e imagjinon dot që një shtetas perëndimor të flasë në vetën e tretë për veten e vet dhe t’i referohet me kombësi vetes në vetën e tretë.

Sepse të huajt janë perfektë, e kanë çdo gjë në terezi, s’kanë bagazh historik për t’u turpëruar apo mburrur, s’kanë fatura për të paguar (ne paguajmë energji ujë e internet, ata paguajnë minimum 3 herë më shumë fatura!!) janë të gjithë bosa, nuk kanë migrenë, kalamajtë i lindin pa vuajtje, nuk kan shefa të poshtër shfrytëzues, s’i zë vapa kurrë, etj.

Dhe mbi të gjitha, të huajt kur kanë kohë të lirë, merren me ne shqiptarët. Se unë nuk e shpjegoj dot ndryshe këtë referimin e vetes në vetë tretë.
E kanë temë të preferuar si nuk bëhemi njerëz ne. Se si nuk bëhet ky vend. Ne prej tyre mësuam të themi ‘shqiptari kshu shqiptari ashu’ se unë s’e shpejgoj dot ndryshe!
“Shqiptari s’zë mend”. “S’bohet ky popull e ka thon ai i moçmi atje” (këtu si Tyrion Lannister te Game of Thrones, çdo xhevahir të çmuar që e nxjerrim nga goja ia veshim dikujt të moçëm për ta legjitimuar).
“Çohu shqiptar nga kafja, çohu” qarkullonte para ca kohësh nëpër internet. Në fakt më dukej shumë gallatë, edhe pse nuk jam tërësisht dakord.
Nëse ti dhe familja jote jetoni në dashuri e barazi, dhe keni të ardhura të shëndetshme legjitime që vinë nga punë e sinqertë, rri sa të duash në kafe. Thyeje makinën e ekspresit, vetëm pas të tretës fillo pi dekafeinato aman.

Po s’më duket se ata që i kanë punët në terezi thonë që shqiptari s’bëhet njeri. Ajo/ai që e ka jetën në vijë, e ka sjellë në vijë duke qenë shqiptar/e vetë dhe me ndihmën e shqiptarëve të tjerë. Ajo/ai që përballet me jetën çdo ditë ka një botëkuptim më të thellë si funksionojnë gjërat dhe e di që shqiptari bëhet, por me një kusht – duhet të lëvizë të pasmen vendit.
Ka nevojë të përballet me njerëz, institucione, e situata. Të vëzhgojë çfarë nuk shkon, dhe kolektivisht të marrë pjesë në përmirësim të prapambetjeve. Të shohë ç’bëhët nëpër institucione, nesër pasnesër t’ia shprehë dikujt që ka një farë pushteti, me shpresën për përmirësim.
Ai që e ka jetën në terezi nuk ulet në kafe të thotë “s’bohet shqiptari”, po tregon çfarë i ndodhi sot dhe bluan në kokë si ta zgjidhë të nesermen. Ajo që i ka gjërat rrugës për terezi, e ka kuptuar që bëhet shqiptari, po do durim, nerva, kohë, e sidomos pjekuri. S’ka sot për nesër.
Kam pasur një palë pizhama me një breshkë të lumtur që thoshte “slowly but surely” (ngadalë, por sigurt). Gjithmonë më është dukur se i shkon ritmit të vendit tim si thënie.

E këtu dhe unë bie dakord me ‘çohu shqiptar ti nga kafja, çohu’, kur bëhet fjalë për syreshin që s’ka asgjë në terezi. Se po u çove do mësosh një gjë të re, do i japësh dhe ti jetës drejtim, e pasi ta kesh vënë në terezi, do rikthehesh në kafe, kësaj radhe për biseda më të sofistikuara, që nuk i referohen vetes me vetë të tretë dhe kombësinë përkatëse. Se jo për gjë po kur je i zënë, s’ka shumë kohë për mllef.

Nuk do thuash më ‘shqiptari kshu shqiptari ashtu’, por me shumë gjasë do bluash dinamikën e jetës në këtë vend, së bashku me një dozë humori që na karakterizon.

Kur të vijë ajo ditë thyje ekspresin, dhe mos harro dekafeinaton.

 

 

Featured post
Featured 0

Hapur i kam sytë. Po ti?

Foto: Getty Images

Sille nga të duash bisedën, dhe patjetër do bjerë fjala për seri të ndryshme apo prodhime të Netflix.

“S’e ke parë Game of Thrones ti?!”

“Casa de Papel shpejt, le nam çfarë pret!!”

Kur na pëlqen diçka, e kemi me qejf të madh ta ndajmë me të gjithë. Sa më shumë të na përputhen shijet, aq më mirë.

E kur na e rekomandojnë mjaftueshëm njerëz, ulemi e gllabërojmë për 2 net një prodhim që ca studio kanë harxhuar muaj e miliona.

 
E shohim dhe pse e dimë që ka shans të mos më pëlqejë dhe pse të gjithë çmenden, por duhet provuar. Siç, fjala vjen, s’më ngjit e s’më ngjit “50 Shades of Grey”.

Dhe kështu dhe unë pardje u ula, gjysmën e syrit në Instagram, gjysmën tjetër te çuni, dhe syrin e djathtë, ai që edhe sikur sheh më mirë, te dokumentari “The Social Dilemma”, i cili flet për qëllimet dhe metodat prapa njerëzve dhe robotëve që punojnë në media sociale.

Po se c’pati diçka në tonin e dokumentarit dhe në fytyrat e atyre ish punonjësve që flisnin dhe, që thoni ju… e lashë pas 20 min.

Jo se ishte i dobët.

Jo se nuk ishte informues.

Po sepse unë pata një nga ato momentet kur të hapen sytë ndaj diçkaje që mesa duket ka kohë që të pengon. E bëra ‘pause’ dhe po mendohesha pse u tërhoq këmbëza në kokën time pikërisht tani.

Gjithë këto muaj të ngarkuar me stres të pazakontë, më ka ardhur në majë të hundës kur dikush, diku në planet, shpenzon para dhe kohë, për të më shënjestruar personalisht dhe për të “më hapur sytë” nga gjithë kjo “e keqe” që po ndodhka rreth jetës sime dhe unë s’e vikam re.

Kjo kumbesë, me temë e fytyrë të ndryshme, përsëritet pa ndalim në çdo periudhë. Mirëpo zë rrënjë mirë në rrethana ekstreme, si ky vit për shembull.

E unë u lodha.

Toni i këtij kumti me të cilin më flet, dhe qëllimi egoist, është po i njëjtë.

“Zgjohu, popull! ATA po na mashtrojnë. ATA duan të na fusin çip në gjak.
AY e shkatërroi këtë vend. Ti? Ha-ha. Ti je në kllapi. Ti fle me sy hapur.

Ia ke falur shpirtin shejtanit (ore unë shejtanit do i jap çmim surreal po ma kërkoi, e në fund s’do ia shes fare. Si u falka shpirti??)

Ti bën jetë të mërzitshme rutinë, e të gjithë, gjithkund, përballë teje e virtualisht, janë duke të mashtruar ty e duke përfituar prej teje. Po po, mos më shih ashtu. TY.”

Megjithë respektin, ik e pirdhu.

Boll.

Në fakt në fakt, pa respekt hiç. Se ti kushdo qofsh, e kudo qofsh, në radhë të parë, që përpiqesh në mënyrë konstante të më thuash mua “hapi sytë”; ti pretendon ditë për ditë që unë nuk di asgjë, që konsumoj ç’të më vijë para fytyrës, që na qenkërkan ca doktorë indianë të delegjitimuar që po më tregojnë të vërtetën se ç’po na bën perëndimi, që unë përdorkam internetin vetëm që t’u përfitoj miliarderëve, të cilët gjithashtu janë keqadashës dhe duan që njerëzimi të shuhet, që ne të sëmuremi, që të na shpërlajnë trurin, që nuk paskam lexuar dhe unë mbi vaksinat e pandemitë e mëparëshme, që nuk e kuptokam që mediat sociale kanë produkt mua.

Ti o ti, s’ke respekt fare.

Dhe mbaje vesh këtë që do të them tani: nuk u prish dynjaja sot.

Nuk janë gjërat më keq se ç’kanë qenë.

Por natyra e njeriut qenkërka e tillë, që mbulon në lavdi të kaluarën, e tashmja i duket distopi, dhe e ardhmja nuk ka për të ekzistuar.

Mba vesh dhe kujto, që gjithmonë ka pasur njerëz të pushtetshëm që duan të përfitojnë nga ne. Dikur kanë qenë mbretër, më pas eksplorues, sot janë miliarderë.  
Gjithmonë ka pasur shkencëtarë e mjekë që nuk kanë qenë dakord me zhvillimet shkencore të kohës. Sot po të pyesësh 3 doktorë të ndryshëm, a ia vlen të bëhet vaksina e gripit, do të marrësh tre mendime të ndryshme. Ama për vaksinat e detyrueshme të fëmijëve, janë unanimisht pro.

Por jo, o jo; ATA, DIKU, qoftë Silikon Vallej, Tel Aviv, Nju Dehli apo Tiranë, ngrihen çdo ditë në mëngjes, si e si të përfitojnë prej teje, të të helmojnë, mashtrojnë dhe shpërdërojnë ty.

Po mirë kaq të pazgjuar e dimë veten? Kaq superiorë, me fuqi prej zotësh, qenkan këta frymorët e panjohur atje tej?  Unë s’harroj për vete që dhe atyre u dhemb shiatiku, kanë gazra, harrojnë fjalëkalime dhe do vdesin po ashtu si ne. Ia kujtoj vetes tërë kohës.

Si mundet një njeri me respekt për veten në një vend të lirë (po, në vend të lirë je. Korea e Veriut nuk është), ta ndjejë veten kaq vulnerabël dhe pre e çdo konspiracioni dhe keqadashësi atje në botë?

Unë jo.

Refuzoj të më quash dele.

Refuzoj të më quash injorante, të kequshqyer, kavje biologjike, përdoruese pa mend e shërbimeve.

Refuzoj t’i marr paranojat e tua për të vërtetën e jetës sime.

Refuzoj të më “hapësh sytë”.

Madje unë mendoj se gjërat janë më mirë seç kanë qenë.

Unë jam pjesë thelbësore e shoqërisë.
Jam dëshmitare e ca zhvillimeve marramendëse; isha gjallë kur makina fluturoi në hapësirë, shpresoj do jem kur të ulemi në Mars, kam botën në drejtkëndëshin në duart e mia, falë tij kam receta më të sofistikuara, po rris fëmijën me shumë informacion se si bëhet kjo sipërmarrje e vështirë, rrethohem nga produkte më të mira, mund të hipi në avion lirë, kam qasje në mjekësi që vetëm përmirësohet.

Jam më e fuqizuar si njeri.

Sytë hapi vetë, se ke nevojë më shumë se unë.

0

Çik’ mbi krenarinë

“Hë mi Tana. Mirë mirë të gjithë. Ja ashu, jemi bërë të fandaksur. Eee posi, mos e paçim kismet thuaj pa… Ju mirë të tërë? Shëndeti thuaj aman”.

Kjo është Teta Rita, mamaja e një mikut tim të vjetër. Teta Rita bën pite me gjizë si të Hyriemit, ushqen gjithë macet e lagjes rrugës për në rrobaqepësinë e saj. Ajo na flet të gjithëve ende sikur të ishim në kopsht duke i vezulluar fundi syrit kur na sheh.

Ndonjëherë mendohem ca si tepër e e më vjen si keq që brezi im u shkartis pa strukturë, dhe unë nuk kam mundësinë të jem një farë Teta Rite e kohës sime për shoqërinë e djalit tim.

“Arbëri? Ja ashtu si pa punë o Tana. Eee, po po merret me ato makinat sa për momentin, ça t’i bëjmë. Shëndeti thuaj aman. Apo s’e ka munduar dhe hemorroidja këto kohë”.

Arbërit i shpërthen kapuçino nga hundët. “O MA!!!” bërtet ai, pa zë. Mirë hemorroidja e Arbit që u bë temë publike tani nga tavolina jonë e mëngjesit, te tavolina e Tanës së mëngjesit. Por në fjalët e të ëmblës teta Rita, ka diçka që të gjithëve ne na bezdis; por nuk na takon të flasim. Sepse nuk ndërhyhet në punët familjare të të tjerëve, e para. Por dhe nuk mund të kundërshtosh kurrë atë që bën pite të arta me giizë.

Arbi, miku im i fëmijërisë, nuk është i papunë. Arbi nuk ka qenë kurrë i papunë. Ai është një njeri me duar magjike, kureshtar si një 6 vjeçar, me imagjinatë të pashterrshme, dhe i paaftë të pushojë. Gjithë këto cilësi e kanë aftësuar në një gradë që i mbijeton çfarëdolloj tërmeti e pandemie. Kur ishim 2 muaj brenda teksa unë harxhoja qeliza truri me Tiger King dhe krenohesha me quiche-t e radhës, Arbi filloi të bënte mobilje në oborrin e tij dhe na i tregonte në Whatsapp me modestinë sikur kishte mësuar nga Youtube si të paloste origami.

Arbëri ka studiuar administrim biznesi, flet 3 gjuhë rrjedhshëm, dhe dikur ka bredhur Amazonën me çantë shpine për 5 javë. Koncepti “është i papunë” nuk zbatohet dot te njerëz aq pjellorë sa ai.

Mirëpo Arbi ka punuar për herë të fundit me rrogë para 4 vjetësh në një quasi-korporatë ku i shfrytëzuan pa turp gjithë aftësitë e talentet e tij për 10-12 orë në ditë, pa rritje rroge. Dhe kur ai kërkoi 3 javë pushime pas 18 muajsh pa as edhe një ditë përveç të dielave, nuk ia dhanë. Por ia caktuan ata sa ditë, dhe kur do i merrte. Dhe Arbi të nesërmen nuk vuri alarm, dhe nuk iu përgjigj asnjë telefonate. As times, as teta Ritës, as të ish eprorit.

S’kam qenë kurrë më krenare për të.

Dhe ja kshu, Arbi është njeri i ndjeshëm dhe krenar. Koka i gumëzhin tërë kohës me idera të reja, duart i hanë të hapë ndonjë makinë a të kthejë ndonjë biçikletë me rrotat nga dielli. Nuk ka kohë as interes të përballet me ndjenjat e tij, apo t’i vendosë kufij vetes, familjes, kolegëve. Ai ose hesht, ose shpërthen në gjeste.

Dhe kështu Arbit as i shkon në mend dhe zor se do i shkojë, t’i vërë kufij njeriut më të shtrenjtë në jetën e tij – mamasë. Sepse teta Rita, duarartë e gojë mjaltë, nuk ka pasur asnjë lloj mundësie t’i bëjë bisht dogmave të brezit të saj (dhe jo vetëm brezi i saj!) mbi pritshmëritë e prindërve për fëmijët e tyre, të cilët sipas sistemit pak qindra vjeçar të ekonomisë kapitaliste, shkojnë në shkollë = marrin nota të mira = gjejnë punë të mirë = falin 50 orë në javë një kapitalisti/je = marrin rrogë fikse me tek tuk ndonjë bonus tallës = riprodhohen = dalin në pension.

Teta Rita e do si çdo nënë birin e vet. Madje mund të them që e adhuron. Po ajo s’është krenare më me të.

Arbëri kaloi verën e kaluar me turistë të huaj nëpër gjire e maja të Shqipërisë që unë s’kisha dëgjuar ndonjë herë; e kaloi vjeshtën e dimrin duke ndrequr makina që tanimë i jep me qira me biznes të zyrtarizuar. Ai flet se sapo të mbledhë pak para, ka dëshirë të rregullojë pajisje Apple dhe t’i shesë në një çmim të përballueshëm për popullin. Dhe unë e di që do e bëjë. Por jo.

Arbi është i papunë. Dhe pavarësisht se ai nuk ndihet, unë e di sa duhet ta vrasë ky imazh i nënës së tij për të. Ai vazhdon e vazhdon, edhe pse i pavlerësuar nga njeriu që ai vlerëson më së shumti. Se jo për gjë po nuk e di sa u shpjegova, por asaj i ka ngjarë. Teta Rita e quan brengë këtë gjë, mbase dhe e përjeton si të tillë. Paçka se tani ka një komo shtrembaluqe gjithë sharm që mund të shitej dhe 2000 Euro; ka kush e di sa pajisje inteligjente nëpër shtëpi, nja 2 makina paksa Retro dhe s’ka paguar fatura ka kush e di sa vjet. Arbi, nuk punon në korporatë. Pikë.

Qeshëm me hemorroiden, e puthëm në ajër Ritën, dhe u shpërndamë. Unë brengosesha nga pak rrugës duke uruar që Arbit mos t’i hyjë në gjak mosmiratimi i njeriut më të dashur, por të vazhdojë të përmirësojë këtë vend me duart e mendjen e tij galaktike. Pasi shpesh herë, pengesën kryesore për të ecur para, e marrim nga ata që u besojmë verbërisht.

0

Çfarë uji i ke dhënë gomarit?

Imazhi nga Ayşegül Altınel

Krahina të ndryshme e kanë këtë “lojë” që nuk bën tjetër veçse të ngatërron në një
loop përsëritëse, në zbavitje të asaj/atij që po drejton lojën.
Çfarë uji i dhe gomarit? – Të ngrohtë. – E pse të ngrohtë? Tak, shkulet veshi. – Jo jo
të ngrohtë. Me kripë! – E pse me kripë? Tak, veshi.
– Jo jo ujin e përjetësisë i dhashë.
– E ç’na duhet gomari i përjetshëm? Të dyja veshët, në dorë.
Përgjigja është gjithmonë e gabuar. Prandaj dhe zbavitet vetëm ajo/ai që e dikton
lojën.
Asnjëherë s’më është dukur zbavitje, e s’do më duket as tani që më zbavit vetëm
Candy Crush.
S’di pse loja m’u kujtua pikërisht kur një e afërmja ime u dyshua se ishte pozitive me
Covid19, pasi kolegu i saj kish rezultuar pozitiv.
Ajo bën kujdesin që bëjnë të gjithë njerëzit e përgjegjshëm. Alkol në duar, maskë në
çantë ose poshtë mjekrës gati për ta ngritur në ambiente të mbyllura me njerëz,
“konichiwa” apo “namaste” për përshëndetje, gjithmonë vetëm në ambient të hapur.
Në zyrë shkon rrallë, me turne, dhe nuk para shkëmbehet me kolegët e të njëjtës
dhomë.
E po të gjitha përkujdesjet e saj u shumëzuan me zero, përfshi dezinfektantin e saj
Hello Kitty që të gjithëve u jep buzëqeshje. Madje dhe nga ata të njohurit e saj trima
që deri dje thoshin “s’ka virus” dhe pastaj kur rrethi u ngushtua tepër, kaluan në
“virus ka por po na e fusin forcat madhore (me përralla të sofistikuara nga doktorë të
delegjitimuar)”. Pikërisht këto trimnesha e trima, kur virusi erdhi te zyra ngjitur… Të
paaftë për të menaxhuar shëndetin mendor dhe instiktet, nxjerrin lopatën direkt e për
ta varrosur shoqen, pavarësisht e ka a s’e ka virusin.
Që në fakt, po ta mendosh, nuk duhet të ketë pikën e lidhjes a e ka a s’e ka.
“Dea PSE KE ARDHUR NË PUNË??” pisket njëra nga fundi i korridorit me maskë
me hundë jashtë, sikur pa Nexhmije Hoxhën ngritur nga varri kaq shpejt.
“… Sepse nuk jam me pushime dhe kam radhën??”
“Dea PSE E PREKE ÇIPIN???” Ia plas tjetri 10 m larg, pa maskë fare. “Mmm se
punoj këtu dhe po s’u pa që kalova gishtin, më pritet dita e punës”?
Meqë dyshohet se ka Covid19 sepse kolegu e pati, ajo përzihet për shtëpi, e
frikësuar jo nga virusi dhe aq, po nga fytyra tejet e shëmtuar e të gjithë njerëzve që
kanë dëgjuar për kolegun dhe tani e donin në shuttle për Mars One shoqen time. I
tregon rrugës të dashurit, i cili pasi bëri pyetje ku vetëm donte të dinte sa real është
virusi në trupin e saj, ia preu shkurt në Whatsapp e as e mori në telefon për t’u
interesuar mbi ndjenjat e saj në këtë ditë të ngarkuar.
E sipërpërmendura jeton me prindërit. Hyn në shtëpi duke u dridhur, dhe i tregon
mamasë. E cila, gjithashtu e papajisur me cilësi si “mbështetja”, “të bërit të ndiheshmirë”, apo “sensi i humorit” (aq i vyer në kohë të vështira!) i numëroi të gjitha herët
që ajo si mama ka supozuar që e bija s’ka larë duart, që ka takuar pacipshmërisht
ndonjë shoqe darkave tashmë pa muzikë, që takon të dashurin e saj pas një pauze 3
mujore, dhe sesi e bija nuk mendon sa duhet për prindërit dhe gjyshërit 2 kate më
lart.
E dashura mike e imja, duke mos duruar dot më, ia plas vajit në dhomën e saj, duke
mbledhur plaçkat duke mos ditur as vetë ku do të nisej. Ndërkohë i vjen e-mail nga
burimet njerëzore (shtazore do të thoja unë, po kush më pyeti) ku i kërcënohet pa
dashamirësi të mos kthehet në punë për 2 javë. As “shpresojmë të mos e kesh
marrë virusin” e as “po e pate marrë, kalofsh lehtshëm”, e aq më pamundur “mezi
presim të vish!”.
Qyqaaaaaa!!! Dashke ti mezi presim të vish.

E pas 1 ore ku paketoi vetëm gjërat e gabuara që s’do e çonin 2 ditë as te hoteli i
lagjes, hyn babai në dhomë e duke “e lejuar të qëndrojë” e duke i treguar sesa keq e
ndikoi mamanë kjo ndodhi e si Dea tani të ketë hallin e ndjenjave të mamit; pa çka
se të asaj, deri më tani, askush s’i pati në konsideratë.
A thua se gjithë kjo ditë e tmerrshme i kish ndodhur prindërve, jo Deas.
Po shoqja ime e dashur, e cila nuk di të përkujdeset për gomarin sepse nuk njeh
lojën, deri tani i ka dhënë vetëm ujin e gabuar.
E fryrë nga i dashuri, kolegët e së fundi prindërit e pakujdesshëm, na njofton ne
miqve në Whatsapp dhe shkruan në Facebook sesi do vetë-karrantinohet pasi testin
nuk ia bën njeri.
Mori e njerëzve që s’e mendojnë dhe aq gjatë i shkruajnë “të shkuara” (nga çfarë?)
dhe nxiton kolegia 50 e ca vjeç për të thënë direkt “të shkuara dhe ishalla s’ua ke
ngjitur prindërve”.
Nuk ka mallkim më të madh në kohëra Covid-i sesa ankthi, lëmshi, paaftësia për të
jetuar si njeri…. Nga frika mos sëmur prindërit, vjehrrit, dhe motrat e vëllezërit e tyre.
A thua se e bën dikush me dashje. Cfarë keqtrajtimi t’i thuash dikujt ashtu! Cfarë
mungese konsiderate surratit!
Dikujt që s’dihet a e ka, e!
Ne në Whatsapp… Si miq të vërtetë… Që e dimë veten të paktën!
Filluam të talleshim me të, t’i thonim si s’do kalonim kurrë nga lagja e saj nga frika e
Covid19… barsaleta të pisëta, dhe plane potenciale të një dite më të mirë. Aty, Dea
u çlirua. Na tregoi dhe ajo memet e ditës, dhe foto të vetes duke hapur një kanaçe
birrë të ftohtë.
Loja e gomarit nuk ka si del ndryshe përveç se nga një shoqëri thellësisht e
papjekur, ku abuzimi emocional fillon shpesh në mënyrë të pavetëdijshme nga prindi
i cili rrallë herë di të tregojë sa krenar/e është me ty, e vazhdon me shumicën

përreth që u vjen shumë vështirë të të përgëzojnë qoftë dhe për heroizmin që shkon
e vjen në punë në rrethana distopike, apo që thërret ashensorin me brryl.

Në këtë pandemi që na ra për pjesë të mbijetojmë, ka 2 shëndete që duhen ruajtur
fort: I pari, eminenti është ai fiziku nga Covid19, dhe i dyti, po aq i rëndësishëm sa i
pari, është shëndeti mendor.
Tek sa pres që ta mundim këtë masë proteinore mbushur me ADN të padukshme të
quajtur Covid19, pres dhe që mbase kjo ndodhi e pazakontë na mëson të
respektojmë shëndetin mendor, të mos fajësojmë njëri tjetrin për sende ku jemi të
gjithë dëm kolateral, të tregojmë afrimitet, dashuri, krenari ndaj familjarëve tanë,
miqve dhe kolegëve… Duke e thënë fjalën e ëmbël qoftë dhe me zor si fillim.

Ke për të parë si më vonë do dalë vetë, me shpirt.

0

Reflektime të një «emigranteje» që e ka jetën rehat

Shkrim nga Lirëza Elezaj

 

Ky ështe shkëmbimi më tipik që kam kur kthehem në Tiranë:

– Hë, kur erdhe? Si ke qenë?

– Dje ! Në 12 të natës ! Mirë më shumë mirë. Ja, më kishte marrë shumë malli.

– Aman më se s’ke ç’e do, je shumë më mirë andej.

E kam shumë qejf këtë lloj dialogu se është bëre si rit zbarkimi në vendin tim të preferuar. Riti është goxha i njohur, kam parë edhe ca T-shirte me rreshtin e parë të printuar (plus me vazhdimin «Sa do rrish?»). Është një lloj small talk-u specifik me jashtështetsat. Fillimin e dua shumë se siç e shpjegova e lidh me kthimin në shtëpi. Ama ai rreshti i tretë më brengos çdo herë nga pak. Pikë-pikë dhe ajo brengosje është akumuluar dhe transformuar në qëndrim. Dhe pikërisht për ate rreshtin e tretë do të doja të flisja.

Besoj se e kuptoj se pse bie ajo fjali. E thënë thjeshtë, më shprehe që nuk je i/e kënaqur me jetën tënde në Tiranë. Është gjëja e parë që the për veten tënde. Hyre direkt në temë. Si pasojë hapësira e lirë që gjendej në bisedën tonë, hapësirë që ekziston falë një të kaluare që kemi bashkë dhe muhabetit që na hahet, u mbush plot me këtë që sapo u tha. Do të më shprehësh frustrimet e tua reale, faktin që përballesh përditë me një kontekst që funksionon kundër teje dhe jo me ty. Je i/e zhgënjyer se përdite i thua vetes, «Ore të isha në një kontekst më fertil do kisha lulëzuar në kush e di se çfarë!». Ndërkohë që të degjoj, unë gradualisht filloj ndihem në faj kur dua të tregoj gjëra për jetën time. I them vetes «Mbylle gojën me problemet e tua luksi» dhe kjo gjë më largon nga ti. Ndihem sikur po e shoh skenën me dylbi mbrapsht. Puna është që mendoj se të kuptoj, ose më saktë, ma ndien zemra. Edhe unë e dalloj që jeta këtu nuk është e kollajtë. Po mos ta dalloja do isha kthyer në mëmëdhe sa sytë këmbët. Po në përgjithësi nuk para guxoj ta shpreh me zë të lartë. Kur e kam bërë një gjë të tillë më përpara kam marrë surratit një shikim pak tallës, shpërfilles e protestues për të me thënë pa dashje me qëllim se unë gjallë në botë nuk mund t’ia kem idenë. Imagjino të guxoja të shprehja që madje madje nganjëherë të kam zili që jeton në Tiranë! Përfytyro reagimin që do merrja në fytyrë në atë rast. S’ka emoji që e përshkruan.

 

Çfarë dua të tregoj është se në momentin që unë shpreh se më merr malli për Tiranën dhe ti më thua «që s’kam ç’e dua», ndodhin të paktën tre fenomene.

I pari është qe ndihem me një etiketë në ballë, jashtështetsja. Kjo etiketë thotë se e kam jetën fushë me lule dhe jam super naive sepse mendoj që Shqipëria është mojito dhe chaise-longues nga mëngjesi deri në darkë. Mbi të gjitha, çdo gjë që ecën në jetën time, nuk e kam arritur vetë po ma ka bërë vendi ku kam fatin të jetoj.

I dyti fenomen, ështe shfaqia e etiketës në ballin tënd, naaa sa një tavolinë. Je shqiptari/ja qe për shkak të një konteksti nuk ka lulëzuar. Është absolutisht e kotë qoftë edhe të ëndërrojme se si mund të përmirësohet situata jote personale. Në këtë perspektivë ti je tërësisht i/e pafuqishëm/me dhe kjo është depresionuese.

Duke qenë se te dy/ja kemi nga nje post-it ne ball dhe jemi tashmë dy etiketa me lloj-lloj ngarkesash dhe me nga dy këmbë, fillon loja dhe mbërrijmë te fenomeni i tretë. Hapësira që e kam me ty për të bëre muhabet sapo u zhduk. E kemi të pamundur të krijojmë një shkëmbim me substancë ose me pak fjalë kjo bisedë mori fund.

 

Prandaj do të doja të përshkruaja çfarë endërroj për një situatë të tillë, çfarë do të më bënte të lumtur sado pak, dhe ato lumturi te vogla do të akumuloheshin dhe do të shndërroheshin në prirje.

Unë i di avantazhet e mia kur jetoj jashtetit dhe ti i njeh disavantazhet e tua duke ndenjur në Shqipëri. Por nuk dua të flas më për vlera absolute, dua të flas për përjetime se nuk ka gjë më të çmuar se subjektiviteti. Nga ana ime, dua të them se e kam ditur kur e lashë Tiranën dhe e di edhe sot: asgjë nuk e zëvëndëson atë ndienjën që kam kur zbarkoj ne Rinas dhe atë gjumin që bëj natën e parë në shtëpi. Kjo është e vërteta pak tragjike. Ndienja është si ajo pjesa e një puzzle të vështirë që më në fund ia gjete vendin dhe kur e vë te boshlliku të vjen një si kënaqsi shqisore. Kurse ndienja konstante që kam duke qenë jashtë ështe më shumë si ajo copëza që edhe pse hyn në një puzzle, dihet që nuk shkon aty sepse në fakt e kanë përzier nga një kuti tjetër. Ky puzzle është riprodhim i «Vajza me vathin perlë» kur copëza vjen nga puzzle «Motra Tone».  Këtu është e bardhe syri po copëza është e bardhe velloje. Ka diçka që nuk kalon në mënyrë të shkrifët dhe nuk ështe diçka e vogël. Është vendimi im a do jetoj përherë kështu dhe dua shumë ta ndaj me ty pa dëgjuar që mirë jam andej. Po të lutem.

Nuk mund të flas për ty. Nuk e di se çfarë do të më thoshe po të fillonim të flisnim pa post-itet në ball. Ama një gjë është e sigurt, besoj se diçka do merrje nga rrëfimet e mia dhe unë do merrja shumë nga rrëfimet e tua. Ndoshta do hapeshin perspektiva të reja, stile te pa imagjinuara ekzistencë! Ndoshta unë do ndihesha më mirë si copëz e endur, e ti më mire si copëz e palëvizur. Ndoshta do ndiheshim më keq. Ndoshta as njëra as tjetra, po diçka do vinte, dhe mbi të gjitha do ishim bashkë, dhe mbi të gjitha të gjithave, unë do bëhesha më shumë tiranse e ti më shumë jashtetës/e !

I gjithë ky bla-bla ishte një ftesë për të filluar procesin e heqjes së etiketave dhe të kufijve midis nesh, por në rastin konkret të heqjes së një etikete specifike e një kufiri të caktuar. Përdoret aq shumë togfjalëshi «ne shqiptarët» sa lodhem shpirtërisht. Unë lodhem edhe kur e dëgjoj për diçka pozitive. Ajo lodhje është akumuluar e shndërruar në dëm. Është strapacuese kur e kategorizon veten sepse të gjithë/a duam të jemi të lirë/a dhe jo në një jetë të paravendosur. Gjithashtu kategorizimi bën që je o brenda o jashtë e unë dua të jemi bashkë. Unë dua të kem një ekzistencë si shqiptare përtej jashteshtetëses, edhe pse glamuri që sjell ky rol është i parezistueshëm, sigurisht. Besoj se edhe ti do një ekzistence si shqiptar/e përtej një vendi që të vë shkopat nën rrota.

Liria mësohet dhe të ftoj ta fillojmë mësimin me shqyrtimin e subjektiviteteve tona. Që të hapim derën e këtyre subjektiviteteve, duhet të hedhim etiketat shuk në plehra dhe të endemi si njerëz të lirë që jemi, si të sëmurë si me shëndet. Kur etiketat janë në plehra, fillon krijimi dhe ulemi te vendi i timonit. Kur ulemi te vendi i timonit, ç’të të them tjetër përveç se aty fillon aventura.

0

Thirrje për tregime #6: Nën tytën e pistoletës

Tregim nga Dr. Liri Bele

Njeriu, përgjatë gjithë jetës së vet, pavarësisht vendlindjes, vendbanimit, mënyrës së jetesës, përjeton ngjarje të panumërta, tërësia e të cilave e koncentruar në një tërësi të vetme e përmbush atë, por, nëse kohë më vonë do të donte të kujtonte dhe të përcaktonte njërën prej tyre si më të veçantën, të papërsëritshmen apo më të afërtën me fundin e jetës, nuk e ka të vështirë, sepse pikërisht ajo mbetet e freskët, e detajuar, e plotë brenda vetes si të ishte duke e rijetuar përsëri.

Për sa u shpreha më lart, dua të rikujtoj më të vështirin e jetës sime:

Vite më parë, në njërën nga ditët e mesmuajit shtator 1998, si  zakonisht, isha  duke kryer punën e  mjekut kardiolog, ndodhesha pranë një të sëmure me probleme kardiake në gjendje të rënduar; sigurisht e përqendrur për shkak të situatës, kur papritur dera e dhomës hapet nga kolegu im i cili, në ato çaste duhet të ishte duke kryer vizita ambulatore, mbasi puna e përditshme, konform një grafiku të paracaktuar, ishte e organizuar në mënyrë të tillë: zëvendësonim njëri-tjetrin nga spitali në poliklinikë me rigorozitet, përgjatë orëve të paradites . Sapo ngrita kokën drejt tij, u habita pa masë. Nuk po e kuptoja pse ishte larguar nga shërbimi ambulator rreth ores 11. 00, pasi njihej si njeri korrekt. Për më tepër, në ato çaste nuk ishte shtruar asnjë pacient kardiak në situatë kritike. Shpejt e mësova arsyen e ndërprerjes së punës.

Më shpjegoi që, sa më shpejt të ishte e mundur, na duhej të shkonim të dy për një konsultë të përbashkët kardiologjike. Një person në moshë të re me origjinë nga qyteti ynë, po kryente dënimin në burgun e qytetit të Vlorës. Ai pretendonte se vuante nga një sëmundje zemre serioze, për të cilën ishte ndjekur nga mjekët specialistë të qytetit dhe kërkonte me këmbëngulje për një konsultë të përbashkët të dy mjekëve kardiologë. Kolegu përmendi identitetin, të dhënat përkatëse të personit në fjalë, duke pritur ta aprovoja kërkesën dhe të niseshim së bashku. E përpunova në mendje disa minuta, por e refuzova duke u mbështetur në disa argument. Kryesorja prej tyre bazohej në faktin se nuk kisha pasur rastin ta njihja pacientin dhe problemet e tij, por, gjithashtu, nuk e shihja të arsyeshme këtë kërkesë gati të çuditshme, sepse kolegët në qytetin fqinj i kishin zgjidhur problemet e punës së tyre përherë pa na kërkuar ndihmën tonë, sikurse edhe ne në atë mënyrë. Nga ana tjetër, probleme mund të krijoja në familjen time; ndërsa më prisnin për vaktin e drekës, papritur do të ndodhesha në një qytet tjetër. Pikërisht saje arsyetimeve të përmendura, e kundërshtova sugjerimin e  kolegut. Ai e përsëriti kërkesën me këmbëngulje, si asnjëherë tjetër më parë në marrëdhëniet e punës sonë shumëvjeçare. Mua më mbetën në kujtesë këto fjalë:

– Po bën shumë gabim! Qëndrimi yt kundërshtues… Mendoje mirë…

Më përshëndeti dhe u largua disi i shqetësuar dhe i pakënaqur, gjë që nuk ishte e vështirë ta kuptoja, por pa mundur ta justifikoja brenda vetes.

Puna vazhdonte në ritmikën e saj të zakonshme, duke zëvendësuar shoku-shokun në spital dhe poliklinikë. Dy ditë më pas, në respektim të orarit të paracaktur, ishte radha ime të bëja punën e kardiologut në poliklinikë. Në shtratin e vizitës qëndronte e shtrirë një paciente e re në moshë. Po i dëgjoja ritmin e zemrës, e përqendruar me stetoskopin të vendosur në të dy veshët, në pjesën e majtë të gjoksit, përkatësisht pozicionit të zemrës  në kraharor, ndërsa ajo, konform rekomandimit tim, ishte kthyer brinjas, pothuajse e zhveshur nga mesi e lart. Kohëzgjatjen e punës me të e kisha të detyruar, për shkak se njëra nga valvulat e zemrës ishte e dëmtuar keqas dhe për kontrollin e saj nevojitej përqendrim, vëmendje, durim.

Papritur, mbas meje dëgjova të hapej apo, më saktë, të përplasnin derën e dhomës së vizitave. Ktheva në çast kokën dhe u shtanga teksa shihja të futeshin me vrull dy meshkuj me pamje të pazakonshme. Kisha dëgjuar kohëve të fundit që tipa të tillë të etiketoheshin “gangster”. ishin të moshës 30-35 vjeç, në përputhje të plotë me prezantimin. U gjendën në mes të dhomës, mospërfillës ndaj gjithë sa ndodheshim aty. E kthyer drejtpërdrejt nga ta, u fola me ashpërsi:

– Kush jeni ju që silleni në këtë mënyrë të paedukatë? E para:, çdokush duhet të trokasë në derën e dhomës ku ai mendon të futet, të vendosë dorën mbi dorezën e saj për të hyrë brenda, pasi të ketë marrë më parë aprovimin, nëpërmjet dëgjimit  të zërit nga personi brenda saj; e dyta: këtu është një mjedis pune jo i zakonshëm, sepse bëhen vizita mjekësore dhe askush nuk ka të drejtë të shohë të zhveshur një person, për më tepër një grua në çaste të veçanta, sikundër koha gjatë vizitës mjekësore.

U afrova drejt tyre, që t’i nxirrja jashtë sa më parë, por më penguin të lëvizja më tej. Po i vështroja me ashpërsi. Nisur nga mënyra e sjelljes  së tyre, fillova të dyshoj se kishin ardhur si  kërcënues…

– Duke qenë se po na tregon për një mjedis mjekësor, mbase edhe jemi të sëmurë e na duhet të takojmë një mjeke kardiologe…

Në më të shpejtin çast të mundur, reagova përsëri me zë më të lartë:

– Largohuni, jeni të detyruar të pranoni rregullat. Vizitat bëhen sipas radhës së ardhjes së pacientëve, duke përjashtuar rastet e veçanta të ndonjërit në gjendje të rënduar, të cilit edhe të sëmurët i hapin derën për ta ndihmuar. Jam pothuajse e sigurt se asnjëri nga ju të dy nuk ndodhet në rrezik jete, me sa po shoh… Duhet të trokisni e të prisni, kur mjeku është duke e vizituar të sëmurin, veshja e të cilit edhe…

Nuk munda ta mbaroj fjalën, sepse njëri prej tyre  apo “trimi”, m’u afrua me hapa të shpejtë, u gjend në mes të dhomës duke hedhur drejt meje shikime në të cilat ishte e vështirë të dalloje se çfarë kishte më tepër: urrejtje, përbuzje apo hakmarrjen… Nuk do të gaboja nëse do ta konsideroja një përbindësh të vërtetë…

Jo vetëm shikimi, por edhe paraqitja e tij si njeri të linte një shije të keqe e të frikshme. I gjatë e i fuqishëm, me flokë të dendur, të gjatë me ngjyrë të errët të shpërndarë nëpër dy shpatullat, ndërsa balli i mbuluar plotësisht prej tyre deri në mesin e vetullave të trasha as që shihej; më e veçanta ishte  mjekra e gjatë e ngjyrës së zezë, e ngjyrosur vende-vende me pjesëza të bardha, mollëzat e faqeve të kërcyera përpara duke nxjerrë në pah hundën e madhe, të trashë apo me kurriz të kthyer mespërmes. Gojën e përkufizonin buzë të holla që nuk mund të  mbulonin diferencën e dukshme të dy nofullave, sepse e poshtmja prezantohej shumë më përpara nga e sipërmja. Sa hyri brenda dhomës, përhapi gjithandej erën e pakëndshme të duhanit e alkoolit, që më krijuan ndjesinë se nuk ishin të vetmet; qysh në fjalët e para, ndërsa po më afrohej, çuditërisht po nuhasja një lloj arome të panjohur që të sillte ndër mend teshat e palara. Në tërësi konstrukti i tij më krijoi përshtypjen e njeriut monster. Instiktivisht bëra dy-tre hapa mbrapa. Shoqëruesi ishte më afër paraqitjes së njeriut normal, por të binte në sy përulësia ndaj “shefit” të tij dhe i gatishmëria të sakrifikonte veten për të.

Ndonëse tentoja të flisja, nuk lejonte ta kritikoja e me ton kërcënues më tha:

– Oh, oh! Qenke grua e zgjuar, po na mëson si të sillemi me educate! Ja, shpejt do të na njohësh, sikurse ne e mësuam trimërinë tënde, të njohëm shumë mirë, dhe për këtë po të respektojmë.

Gjithë sa ishim brenda dhomës po ndiheshim keq, për më tepër gruaja e re e turbulluar e me duar të dridhura, që me vështirësi kopsiti bluzën. Një tjetër pas saj, me zhdërvjelltësi lëvizi mbas të dytit dhe, se sa forcë iu desh të hapte derën prapa tij për të dalë në korridor, vetëm ajo mund ta përcaktonte, sepse, menjëherë mbas largimit, “i dyti gangster” puthiti forcërisht trupin me pjesën e brendshme të derës, pasi u sigurua se çelësi kishte bërë dy herë rrotullime.

E gjykova si detyrë të mjekut, brenda orarit dhe dhomës së punës  në të cilën ndodhesha, të mësoja shqetësimet e dy personave apo vetëm të njërit prej tyre e të përcaktoja si përherë rrugën e mëtejshme, pavarësisht sjelljes arrogante e të pashpjegueshme. Edhe pse vazhdoja të vrisja mendjen, nuk po gjeja përgjigje.

– Cili prej jush nuk ndihet mirë, të ulet këtu pranë dhe të tregojë shqetësimet që e sollën për vizitë mjekësore. Më duhet të bëj disa pyetje të domosdoshme protokollare, të mas tensionin e gjakut, ta dëgjoj me stetoskop, të vlerësoj elektokardiogramën dhe pas gjithë këtyre veprimeve do vendoset diagnoza e mjekimit përkatës, – u thashë.

Pa e shkëputur shikimin e tij tallës e po ashtu përbuzës, personi që ndodhej më pranë (“shefi”), foli gjithë shpoti:

– Sipas mendjes sate të ndritur, njeriu shkon te mjeku vetëm kur ka dhembje në pjesë të ndryshme të trupit? Ja, po të sqaroj unë. Dhembjet më të thella janë ato shpirtërore, pavarësisht se janë të padukshme, por e rrezikojnë më shpejt jetën.

Vendosa të mos e ndërprisja. Nga ana tjetër, nuk po hyja në brendësi të problemit, nuk po orientohesha nëse para meje ishte pacienti kardiak.

– Kur ta marrësh vesh ti shkakun e ardhjes këtu, atëherë do ta kuptosh edhe përgjegjësinë tënde apo, më mirë, kokëfortësinë.

M’u krijua përshtypja se kishin çrregullime psikike. Iu drejtova të dyve, pa i parë në sy:

– Nëse asnjëri prej jush nuk ka dhembje gjoksi apo të tjera ankesa, si: mbajtje fryme, rrahje të çrregullta, mendoj se do të ishte me vend të bënte një konsultë me mjekun specialist neuropsikiatër; mjekimet e tij do të ishin të vlefshme.

– E nderuara zonjë, – përsëri fjalën e mori “shefi”, teksa “vartësi” mbështeste me gjeste çdo fjalë, – pikërisht ti nuk na ndihmove të paktën t’i zvogëlonim dhembjet kur t’u kërkua ndihmë dhe me mendjemadhësi u tregove “mjeke e pastër”.

Për sa po e dëgjoja, fillova të dyshoja mos biseda e tij kishte të bënte me kërkesën e dy ditëve më parë nga kolegu im për të shkuar në Vlorë. E kisha të vështirë t’i shpjegoja arsyet e vërteta të refuzimit të konsultës. Për më tepër, vendosa të kërkoj të dhëna të sakta rreth personit të burgosur që kërkonte konsultë mjekësore nga mjekë të një qyteti tjetër.

Përsëri toni ironik, shoqëruar me mospërfillje:

– Ti ke vizituar pacientin B. D. para tre muajve, i ke dhënë mjekim. Besoj se të kujtohet tani, – në ato çaste vuri dorën poshtë palltos, ku pashë të prekte një send metalik me një shkëlqim vezullues (ah, po prekte pistoletën) dhe gjesti i prekjes u pasua nga shikimi i zgjatur dhe nënkuptues drejt meje. Të njëjtën lëvizje imitoi shoku pas tij, me ndryshimin e vetëm që nuk e preku, por ngriti cepin e xhaketës, si të sigurohej se ajo nuk kishte ndërruar vend. Ishte e kotë të vazhdoja bisedën, heshta në pritje se çfarë po ndodhte… – Po ta përsëris, problemi qëndron në faktin se duhen të dhëna të dokumentuara, pra të vërtetohet se pikërisht ju e keni mjekuar në datën…, të vendosni diagnozën dhe gjendjen e rënduar për të cilën i keni rekomanduar mjekimin e duhur, – e përmbylli prerë fjalën e tij.

Pasi ai përsëriti identitetin e personit, datën e vizitës mjekësore, me gjakftohtësi mendova të kontrolloj në regjistrin themeltar për të bërë verifikimet përkatëse.

Në situata të zakonshme pune, nëse do të kishte qenë i nevojshëm një verifikim i tillë për dikë, gjë tepër e rrallë, kjo procedurë i takonte infermieres, por situata në të cilën ndodheshim më detyroi ta lexoja me durim renditjen dhe përputhjen e saktë të personave të kontrolluar në kabinetin e kardiologjisë, duke kërkuar emrin që interesohej “trimi”, i cili nuk m’i ndante shikimet sfiduese.

Ngrita kokën dhe i thashë:

– Emri i personit të përmendur nga ju, nuk gjendet i shkruar në këtë  regjistër.

Desha të ruaja qetësinë, por nuk ia dola plotësisht. Veprimi i tij i momentit ishte nxjerrja e pistoletës nga rripi i trashë i mesit dhe vendosja e saj në këndin e tavolinës me tytën kundrejt meje, shoqëruar me një tingull metalik të akullt teksa preku në sipërfaqen përkatëse. Nuk mundem ta mohoj një ndjesi jo të zakonshme apo thjesht një pasiguri për çastet e mëvonshme, sidomos kur shihja të shkëmbente shikime përçmuese ndaj meje, sapo ia ndante sytë revolverit.

– Po, dakord, nuk qenka i shkruar emri në regjistër. Ja, të shkruhet tani midis atyre,  gjë e zgjidhshme fare lehtë…

Sinqerisht fillova të thellohesha në mendime për sa po dëgjoja, por i duhej dhënë përgjigjja e merituar sa më shpejt:

– Nuk mund të konsiderohet i regjistruar personi kur para emrit të tij nuk ekziston numri përkatës. Është veprim i gabuar, nuk mund të shkel rregulloren.

Reagim i paimagjinueshëm në sekondë, toni i zërit tejet kërcënues:

– Atëherë, ka një tjetër zgjidhje: të fshihet emri i shkruar i ndonjë pacienti dhe në vend të tij të shkruhen të dhënat e personit…, – përsëriti emrin B. D., – dhe mbaje mend mirë që kjo është mundësia e fundit për ty, kjo na mbetet…, – ndërsa uli shikimin poshtë drejt pozicionit të revolverit , e spostoi duke e shtyrë me dorën e vet rreth një pëllëmbë më tej, fare pranë meje.

Pa më të voglin hezitim, ia ktheva përgjigjen shkurt, prerazi:

– Është absolutisht e pamundur, nuk më lejohet, sepse një veprim i tillë konsiderohet falsifikim. Nuk jam dakord me kërkesën tuaj. E pamundur…

Jo vetëm që nuk e përfundova fjalën time, por kuptova me kthjelltësi se po ndodhesha në momentin më të rrezikshëm dhe më të paimagjinueshëm të jetës sime, kur më ushtoi në vesh, fare afër meje, zëri i shoqëruar me egërsi të tejskajshme i “trimoshit”:

– Prit pak, sa ta tregoj unë zgjidhjen e “problemit të vështirë” për ty. Unë  për veten time e kam shumë të lehtë… Ja, tani…

E kam pasur përherë pothuajse të pamundur ta përshkruaj atë çast të jashtëzakonshëm, më duket se fjalët për ta treguar janë të pamjaftueshme, u qëndrojnë disi larg ndjenjave të përjetuara, të papërsëritshme përgjatë një jete brenda parametrave normale.                                                                                                         Personi para meje, në anën tjetër të tavolinës, mori me dorën e djathtë pistoletën, e ngriti pothuajse në lartësinë e supit, shtriu parakrahun në pozicion horizontal, pastaj vendosi gishtin tregues në pjesën rrethore metalike, duke qëndruar i fiksuar në atë mënyrë pa as më të voglën lëvizje. Ngurtësia i kishte zaptuar tërë pjesët e trupit që ngriheshin mbi nivelin e tavolinës, por ajo dukej më e spikatur në fytyrën ku shihja vetullat e trasha, të zeza, si të kishin zaptuar sektorin e qepallave të sipërme dhe njësh me sytë e egërsuar. Shihte drejt meje, a thua me dy rrathë të zinj sterrë, të egër të gatshëm nga momenti në moment të suleshin e të më copëtonin…

Çuditërisht unaza e pistoletës apo tyta e saj, prezantuar në mesin e atij sfondi mizor, pa të njëjtën ngjyrë, fuqi transmetuese dhe depërtuese të rrezatimit të syve, më dha  mundësi në çastin ekstrem të jetës sime të mos përqendrohesha vetëm drejt saj, forca e së cilës nuk ka nevojë të diskutohet. Mos vallë tërheqja e pakuptueshme e një pjese të vëmendjes sime drejt shikimeve, si shëmbëelltyrë e më të egrës shtazë, pakësoi sadopak forcën e vërtetë?!

Dua të përmend edhe një detaj të pashpjegueshëm e tepër të çuditshëm mbetur ende gjallë në kujtesë, sepse ka lidhje me pamjen e grykës së revolverit e cila. Si të donte të zbuste brenda meje sadopak forcën vrastare të mirënjohur prej saj, dukej se i shëmbëllente pamjes  tërheqëse të rrathëve koncentrikë, krijuar nga një dritë llamburitëse. Sipërfaqja dukej sikur i pasqyronte në grimca xixëlluese të panumërta me nuancat e ngjyrës së ylberit, duke e pakësuar intensitetin në rrethin  periferik. Shoqëruese e pandashme e llambës ndriçuese në muzgun e mbrëmjes është një shufër e ndritshme, e hollë, e mprehtë, ngjyrë portokalli, që brenda fraksionit të sekondës e përshkon përmes, me të  njëjtën shpejtësi të prezantimit, pasi të jetë kthyer në tri-katër rreze po aq verbuese lëvizëse sipas drejtimit të akrepave të orës. Sapo rritet largësia me atë burim drite të vogël, vihet re transformimi i rrathëve në formacione ovale apo katërkëndëshe, me po ato nuanca të këndshme vezulluese, deri në momentin kur pamja humbet syve.

Pikërisht para meje, si të ishte një mjegull e shtrirë në çastet kur dita i dorëzohet më kënaqësi orëve të para të mbrëmjes, kisha dritën e ndezur të një llambe elektrike, por me të vetmin ndryshim: fazat e ndryshueshmërisë së saj nuk shfaqeshin. Ato mbanin të ngrirë vetëm prezantimin e shigjetës metalike, e cila dukej mbi rrethin periferik dhe poshtë tij, sa vetë gjatësia e diametrit, e gatshme drejt meje… Më dukej se isha kthyer në një mjet të ngurtë, krijuar nga ai vështrim i ngulitur fort që kisha përballë, pa asnjë përpëlitje të vetme të qerpikëve, shikim i panjohur kurrë më parë prej meje. Profesioni i mjekut, si rrallë profesione të tjera, të siguron më të veçantën dhuratë, shikimin e ngrohtë njerëzor, mirëbesues e njëkohësisht falënderues nga më të shumtët persona-pacientë përballë tij, si pjesë përbërëse e punës…

Në ato moment, pamja çnjerëzore e syve me ngjyrë të zezë në më të errëtën nuancë krijonte kontrast me shikimet e ngrohta të pacientëve dhe harmonizohej me tmerrin e tytës së revolverit. Ne grimcën e mundshme të kohës, kur munda t’i shmangesha shikimit djallëzor, djathtas fanepsej “shërbëtori besnik”, duke ndjekur çdo veprim të pasqyruar, edhe pse nuk po fliste. E kam të pamundur të përshkruaj me saktësi se si dukesha në çastet më të vështira të jetës sime, por po sjell përjetimin shpirtëror të asaj situate.

Mbeta e ngrirë, në pamundësi të bëja as më të voglën lëvizje a të pëshpërisja ndonjë fjalë. Frymëmarrja më ishte rralluar, ritmi i zemrës ishte aq i ulët, sa mund të më rrëzonte nga çasti në çast. Nuk isha në gjendje të mendoja asgjë. Pamundësia e gjykimit, përpjekjet të gjeja më të voglën rrugë shpëtimi, fatmirësisht mundësuan rrjedhën e një kohe të konsiderueshme, gjatë së cilës kërcënuesi duket se ndërroi mendje dhe qëndrim ndaj meje. Ndodhi një kthesë e papritur, falë së cilës jeta ime nuk u ndërpre. Nuk jam plotësisht e bindur nëse momenti i afrimit dhe çasti i prekjes fare lehtë në xhepin e tij të djathtë nga personi i ndodhur prapa ndryshoi dinamikën e ngjarjeve. Vendosi menjëherë revolverin mbi tavolinë, shpejt nxori nga xhepi i djathtë i xhaketës një format të zakonshëm letre të palosur katërsh, vështroi drejt meje disi me më pak egërsi dhe me zë të lartë m’u drejtua sapo “ndihmësi” e shpalosi  letrën (sigurisht duhet ta njihte përmbajtjen e, me sa kuptova më vonë, do ta përdornin si mjetin e fundit për të më detyruar të faktoja sëmundjen e shokut të tyre të burgosur).

– Po kësaj, ke fuqi t’i kundërvihesh? Pasi ta kesh lexuar, sigurisht nuk e kundërshton dot. Nuk do të tregosh trimëri më tej, nuk mundesh… Mos harro se s’ke rrugë tjetër shpëtimi. Thirri mendjes sa më shpejt, është e fundit mundësi!

Pas një periudhe të gjatë në këmbë, ndihesha e lodhur. U ula në vendin e zakonshëm të punës dhe më duhej të lexoja dokumentin, që, sipas tij, nuk do të mund ta kundërshtoja… Mora në duar letrën e palosur dhe e lexova gjithë përqendrim:

“Pacienti B. D., i sëmurë nga zemra me diagnozën e përcaktuar si episode të përsëritura me rrahje të çrregullta të zemrës dhe të shoqëruara me gjendje të humbjes së ndjenjave në mënyrë të papritur, për të cilën është ndjekur në kushte ambulatore”.

Pikërisht kjo përfaqësonte një element nga më të rëndësishmit, më seriozët dhe s’ishte e nevojshme të kundërshtohej. Nga ana tjetër, pacienti ishte njohur, vlerësuar dhe mjekuar nga dy kolegë të mi të punës së përditshme. Nuk mund të dyshoja për sa pohonin e firmosnin të dy. Momentet e mëparshme, të jashtëzakonshme, sigurisht nuk ishin larguar pa lënë gjurmën e tyre, më e dukshmja e të cilave ishte heshtja ime paksa e zgjatur. Si për të më kujtuar se koha e kërcënimit dhe rrezikut të jetës ishte pranë meje, “trimi” e rrotulloi dhe e kaloi nga njëra dorë në tjetrën pistoletën me shpejtësinë e një prestigjiatori, kësaj radhe me të vetmin ndryshim: tyta e saj ishte e drejtuar poshtë.

Koha nuk priste. Edhe ato pak hamendësime ndodhur brenda meje, në të vetmin rast midis jetës e vdekjes, nuk arritën të argumentonin refuzimin, kështu që firmosa poshtë emrit tim të shkruar në krahë të emrave të dy kolegëve të mi. Ngrita kokën, duke mos dalluar ndonjë ndryshim të dukshëm në sytë e kërcënuesit (brenda vetes ai shijonte ndoshta triumfin e tij). Përballë njëri-tjetrit, pas një çasti të shkurtër, ndjeva brenda vetes një forcë të papritur, kthjellim të mendimit, të shoqëruar me ndjenjën njerëzore, që s’di nga buruan, dhe me mospërfillje të dukshme iu drejtova:

– Kam besim në punën e bërë prej kolegëve të mi, asgjë më tepër. Largohuni sa më parë!

Palosi letrën, e vendosi në xhep dhe, pas përplasjes së derës, u largua bashkë me shoqëruesin e tij. Më vonë u dëgjuan krisma në rrugë. Pamë nga dritarja e hapur njërin të shtrirë në tokë, ndërsa i dyti ecte i shoqëruar me pranga në duart e vendosura pas shpine…

0

Thirrje për tregime #5, Vlorë: Ishin kohë të trishta, e di?

Kujtim nga Alma Sinan Feruni

 

Ishin kohë të trishta, e di?

Vërtetë ishte koha kur studentët u ngujuan tek ambientet e universitetit në Skelë buzë bregdetit jonian. Ishin netë e ditë shkurti prej një dimri të plotfuqishëm. Djem e vajza me dëshirën për liri, edhe pse nuk e dinin plotësisht çfarë ishte ajo. Ishte koha kur flitej për çeqe të bardha e për tryeza ku gjithsecili mund të hante me “lugë të florinjtë”.

Ishte dhe koha e dallavereve të mëdha. E nuk ka gjë më të tmerrshme kur dikush tallet me ëndrrën e gjithkujt.

Ajrit dëgjohej klithma e pulëbardhave te vrara. Firmat piramidale kishin zhvatur jo para, po sa jetë! Prindër që kishin shitur shtëpitë, dyqanet… për të grumbulluar lekë. Po sa lekë? Aq sa të mund të shkollonin fëmijët, te bëheshin arkitektë, doktorë e profesorë. E thuhet se në jetë ëndrrat paguhen shtrenjtë. Legjenda vazhdonte… Toka të shitura e të grabitur. Jeta, më e çmuara, po shkonte për dreq. Lumi i Gjallicës nuk do të mblidhte mbi vete më shumë mallikime, inate mbi fatin e mbrapshtë që u solli kaq e aq familjeve sa atë kohë.

Çdo mbrëmje, turma njerëzish me qirinj nëpër duar ecnin në një frymë më flakëzën e qirinjve në sy përgjatë Skelës.

-Pak dritëzë o shok, o mik, o vëlla.

Marshimi ndalej pikërisht te universiteti ku po vetëflijoheshin të rinjtë. Nëna vlonjate shamibardha, vajza, motra e nuse të reja me femijët shtrënguar fort pas vetes… Deri sa një natë krismat çanë tejpertej terrin. U rrëmbyen armë, u dogjën godina, në kërkim të kthimit të kursimeve, mundit e djersës grabitur nga përfituesit grabitqarë. Luftës civile filloi t’i vinte era. Urdhri i komandantit të përgjithshëm do të mobilizonte ushtarakët. Ama për veten e tij u fsheh, nga frika e zemërimit popullor.

U ngujuan te gjithë: nga foshnjat te pleqtë. Portat e pallateve u bënë të hekurta papritur. Pranvera kishte ardhur e trishtë nën hije bajonetash. Buka në vatër nuk ishte e sigurtë. Pranverën e zëvendësoi ankthi. Natën yjet qëlloheshin me plumba, pasi tashmë kushdo e kish siguruar një armë. Muret e shtëpive ishin shndërruar në llogore lufte, ndërsa qyteti i kaltërt bregdetar, tashmë ishte gri.

Po sulmohej qyteti. Po nga kush? Të tërë jemi shqiptarë, njihemi… Ku ishte parë të vritej vëllai me vella!

-Nëno pak ujë, të lutem pak ujë dua – një djalosh dërguar nga hije të mistershme jete, me theksin ndoshta nga vise ku bora arrin gjer në gju. Nëna zemërbardhë e futi në shtëpi. Të mund t’i japë pak bukë, e të pushojë pak. Ta mbajë në besë. Jemi të gjithë shqiptarë! Dhe e mban fshehur, që të mos vriten shoqi me shoq.

Fryma mbahej peng… Derisa një ditë nga ditët mbi tarraca pallatesh shkrepëtinë armë. Sa shumë armë! Vlora ia kish dalë të largonte gjarprin. Për disa gjarpri ende hiqet zvarre nën gurje e shkëmbinj duke lëshuar helm. E ç`rëndesi ka! Shqiponjat fluturojnë qiellit përherë.

Njëqind e tetëdhjetë ditë të trishta përjetuar brenda mureve te akullta të shtëpive me xhama të thyer e me kanata dritaresh të shqyera.

 

0

Thirrje për tregime #4, Kukës: Karrantinë gënjeshtrash.

Kujtim nga Nympha Dora

Fake news nuk është diçka e re për mua. Ndonjëherë mendoj që është arsyeja që studiova gazetari.

Ishte viti i tmerrshëm i kohëve moderne shqiptare, 1997. Radio Kukësi merr një njoftim çka neve na u duk më i kobshëm se çdo depo armësh që mund të kishin thyer shqiptarët:

Forcat serbe kanë zbarkuar në Morinë. Po i pushtojnë fshatrat një nga një, deri sa të arrijnë në Kukës.
Çohuni djem e burra, merrni armët.
Gra e vajza, fshihuni aty ku dini më mirë.

Lajmi përsëritej çdo një orë. E pse mos ta besonim ne?

Institucionet shtetërore u mbyllën sa sytë kombët. Kush mundi të rrasej me ndonjë makinë u nis për Tiranë, thuhej që kish nga ata që kishin armë prej thyerjes së depove, dhe kërcënonin pronarë makinash me kallash. Nuk është se Tirana ishte në ditë të mirë, po të paktën s’kishte serbë.

Trimat kapën armët.
Ne të tjerët… Nëpër fshatra. Kishte një numër të lartë njerëzish që mësynë me këmbë, duke mbajtur fëmijë e ushqime me vete.

Edhe ne, jo ndryshe. U drejtuam në shtëpinë e një nga grave të fisit, me idenë që të gjitha femrat, që nga foshnjet e deri te plakat, të rrinim aty. Një kushërira ime e dytë ishte shtatëzanë, dhe gjatë gjithë kohës vetëm qante duke qenë së bashkëshorti gjeti armë e u nis për Morinë. Ne më të voglat, veshët katër duke dëgjuar këto më të mëdhatë që pretendonin herë pas here se kishin ndonjë info. “Çunat kanë formuar ushtri!”. “Mbi Kukës ka aviona serbë!” “E dëgjuat? Avniut ia morën autobusin çunat e lagjes me kallash te koka. U nisën për Tiranë.”

Kështu iku dita dhe nata e parë, ku fjetëm si sardele në tokë të gjitha. Vetëm se kësaj radhe nuk sillte kuptimin që ka sjellë historikisht mbledhia me kushërira të shtëpia e njërës.

Ditën tjetër kjo shtëpi nuk po ia mbushte syrin gjyshes sime, dhe shkoi në një shtëpi tjetër e përgatiti bodrumin ku përsëri do rrinim ne gratë. Kur e mendoj tani, coronvirus s’ka të krahasuar me terrorin e serbëve matanë kufirit! Sot dhe pse nuk e shohim armikun me sy, dimë shumë mbi të.

Arritëm te destinacioni i fundit. Plaka e shtëpisë ish nga ato të voglat në shtat, me shaminë e bardhë si dëbora e Kukësit. Ajo përcolli të 5 djemtë e vet në kufi, të armatosur deri në dhëmbë. Nuk e ekzagjeroj kur them që ishte skenë filmi.

Bodrumi ishte i lagësht, i errët. Asnjë minutë sygjumë nuk e bëra… Pasi aty lëviznin gjëra që nuk ishim ne, e nuk ishin njerëz.

Të nesërmen u tha që ish lajm i rremë, që nuk kish serbë në Morinë.
Ne ndenjëm dhe atë natë, dhe u vendos të shpërndaheshim ditën tjetër në mëngjes herët.

Vërtet u shpërndamë, po kurrë nuk besuam plotësisht që serbët në të vërtetë, nuk ishin duke ardhur.

Askush sot e kësaj dite nuk ka marrë përgjegjësi për përhapjen e këtij lajmi të rremë.

 

0

Thirrje për tregime #3: Në anën tjetër të Adriatikut

Kujtim nga Onerda Randazzo
Historitë i kam ne kokë, po i kam harta-harta.

Ka qenë viti 1991, pikërisht momenti kur u hap porti në Durrës. Një shok i tha babit: “Mos e mendo fare 2 herë, merr vajzën e gruan dhe direkt në Itali.” Shprehja “për një jetë më të mirë” ishte himn.

U nisëm në Durrës. Më kujtohet kur pashë tragetin nga porti, nuk ishte aspak ftues për një jetë më të mirë: ikte sa majtas sa djathtas. I keni parasysh litarët e trashë të tragetit? Unë nuk i harroj. Shoku i babit që na nxiti për të ikur ishte brenda në traget. Ne nuk po hipnin dot, dhe im atë, i sprovuar në një pikë që ne sot nuk e imagjinojmë dot, më hodhi mua, 6 vjeçaren, si top drejt tij. Unë rashë e sigurtë. Prindërit e mi u kacavjerrën në litarë.

Nata ishte e ftohtë, mbipopulluar, frikë për të nesërmen. Ne ishim nisur aq me vrap, që s’kishim marrë asgjë për të ngrënë. Ishte natën vonë që u zgjova e uritur, dhe shoku i babit më dha bukën e tij.

U gdhimë në Brindisi. Italianët si italianë; të dashur. Na pritën me ushqime, çdo familjeje na ndërtonin çadra. Na sillnin gjëra plot, që për ne ishin tërësisht të papara.

Unë luaja, dhe ndërkohë isha bërë shoqe me një police, e cila më donte sinqerisht. Kam qenë topolake.
Një ditë më tha “vieni qua” (eja këtu). Unë kish frikë, po shkova pasi mami më sinjalizoi me kokë. Më dha një pjeshkë të madhe, të artë… E më tha “ti je e mirë si kjo pjeshka!”

Kështu kaluan disa ditë, nuk e mbaj mend. Unë kënaqesha me ushqime lodra dhe dashuri nga rendi italian. Por si në çdo situatë të pazakontë, vjen momenti kur duhet të përzgjedhësh kë do të favorizosh. Po përzgjedhishin më nevojqarët: të sëmurët, të vjetrit, ata dukshëm në gjendje të keqe. Im atë ishte i vendosur të provonim të rrinim, dhe më tha të bëja si e sëmurë. Dhe unë e përqafova rolin, në krah të mamit, si e sëmurë. Praktikë e mirë për vitet e shkollës më pas!

Dikush e hëngri… Dhe na çuan në ambulancë. Më bënë analiza gjaku.

Ndërkohë që prisnim analizat e mia, im atë, një njeri me shumë imagjinatë dhe komik sot e kësaj dite, provoi disa manovra të tjera për të bindur italianët që ne duhet të rrinim, përfshi dhe krijimin e një vëllai imagjinar timin.
Me sa duket funksionuan, sepse një ditë erdhën na morën dhe na thanë jeni caktuar për Romë, po duhet të ikni me avion se është larg. I hipa shkallet e avionit gjithë tangërllëk. Kurrë s’do ta harroj magjepsjen me të cilën shfletoja revistat e Alitalia, dhe patjetër që i mora me vete.

Rrotat prekën tokën. Pashë nga dritarja… Mirëseerdhët në Rinas!

U kthyem në shtëpi në Elbasan. Unë e mami s’u mërzitëm shumë: ajo kishte punë të mirë, unë qaja hallin e shoqeve.

Edhe babit i kaloi, me kohën.

 

0

Thirrje për tregime # 3, Shkodër: Karrantinë e një kohe tjetër.

Kujtim nga Oli Pero

 

Ishte marsi i vitit 1997. Nuk i kisha mbushë ende 9 vjet e nuk kisha asnjë interes në politikën e asaj kohe. Dija vetëm që kisha një farë antipatie për aksh personazhe që uzurponin ekranet e televizorit tonë bardhë e zi. Një mëngjes të atij muaji, u hapën depot e armëve dhe jeta e të gjithëve ndryshoi.

U zgjova dhe pyeta tim atë nëse do të nxitonte të blinte një thes miell, meqë do të na duhej të ndryheshim në shtëpi. Me zërin e tij të qetë, m’u përgjigj që ne do të dilnim ta blinim bukën njësoj si për ditë. Nuk kishte askush punë me ne.

Shkova në shkollë edhe për disa ditë. Të gjitha klasat e katërta ishin mbledhur ne nji të vetme, nga mungesa e nxënësve. Në fytyrat e mësuesve që na vinin në rresht në mëngjes, vërehej një farë nervozizmi. Qe një javë e brishtë dhe shpejt u urdhërua mbyllja e shkollave dhe disa institucioneve shtetërore. Baba, si arkivist i muzeut, u mundua të fshihte dhe të siguronte ruajtjen e objekteve që kishte në dorëzim. Druhej se do i vidhnin.

Ne lagjen tonë me pallate parafabrikate, banonte një pjesë e mirë e personazheve që i dhane formë 97 në Shkodër. Krismat nuk pushonin sepse kur nuk përdoreshin për të vrarë apo plagosur, shërbenin si formë komunikimi. Kushedi ç’donte të thoshte i biri i Kujtimit me tri gjuajtje në ajër, çdo natë!

Jeta e secilit prej nesh u ndikua nga ngjarjet që pasuan. U bëmë dëshmitarë të egërsisë së pashoqe mes shqiptarëve. Dy fëmijë me të cilët luanim çdo ditë, humbën babain, një vajzë e re që do të martohej së shpejti, vdiq e goditur nga plumbi ‘qorr’, një doktor u ekzekutua në krye të detyrës. Nga ballkoni i shoqes sime të ngushtë, ishin nderur teshat me vrima të babait të saj që punonte ne polici. I kish shpëtuar për mrekulli vdekjes.

Me gjithë mbjelljen e kësaj frike, ne si fëmijë të një lagjeje të varfër e famëkeqe, dilnim thuajse çdo ditë të luanim. Kur dëgjonim krismat, suleshim sëbashku drejt hyrjes më të afërt dhe mblidheshim kruspull. Pas krismës së fundit, numëronim deri në tridhjetë dhe oburra, edhe një herë jashtë.

Një natë nga këto, megjithëse jobesimtare, e pata futur një libër që fliste për Jezusin nën jastëk dhe iu luta të mos shihja makthe.

Karantina duket sikur u zgjat edhe më shumë me luftën e Kosovës. Në shtëpinë ngjitur me tonën erdhi një familje e madhe nga Deçani. Banonin 13 vetë në një dhomë e kuzhinë. Lidha shpejt miqësi me Rukën me të cilën isha moshatare. Kur nuk ishte në shtëpine time, isha unë në të tyren. Po po, e katërmbëdhjeta rreth sofrës së shtruar në tokë, në dhomën që kundërmonte nga aroma e bukës së mbrujtur vetë dhe kutitë metalike të patateve e gulashit të konservuar.

Ajo më tregonte për jetën në fshatin e saj, vuajtjet e udhëtimit, pasigurinë e së ardhmes. Flisnim për Leonora Jakupin dhe kërcenim me këngët e Adelina Ismailit në dhomën e gjumit, në të cilën ishin stivuar dyshekë dhe batanije. E kujtoj si sot kur u rreshtuam të gjithë një mëngjes për t’i përcjellë dhe i ndihmuam të hipnin në kamionin që do i çonte në shtëpitë e tyre të plaçkitura nga ushtria serbe, por nën një diell të ri.

Janë 21 vite qe nuk di më asgje per Rukën. Jam përpjekur ta gjej edhe në rrjetet sociale, por pa sukses.

Ruaj vetëm kartolinën e saj me vargje fëminore të asaj kohe, dhe uroj me zemër të jetë mirë e ta gëzoje jetën në këtë kohe karantine, në Kosovën e lirë.

Oli Pero

0

Blog at WordPress.com.

Up ↑