Kjo rinia e sotshme, e pardjeshme, dhe e para erës sonë…

Para ca ditësh vizitova vendin ku kam punuar kamariere kur isha studente. Eshtë një restorant tipik amerikan “diner” ku shërbehen të gjitha vaktet dhe ka menu të larmishme. Si rrjedhojë është shumë orë hapur dhe është zakonisht plot. Ai shtet nuk ka kufizim orësh se sa do punosh, vetëm a je e zonja t’i marrësh përsipër. Unë duhet të paguaja shkollimin tim, ndaj merrja orë aq sa kishte dita nganjëherë, një maksimum prej 15.

Dhe m’u kujtua që isha 20 vjeç atë kohë, pa çka se në kokën time aq jam ende 🙃 dhe sesi njerëz të moshës sime sot, që më dukeshin shuuumë të rritur e të pjekur (ëhë) kur merrnin vesh sa vjeç isha, me thoshin gjëra të tipit “shijoje, je në kulmin e energjisë dhe rinisë, kohët ikin shpejt e nuk kthehen”.

Sigurisht askush nuk e kupton ç’ka në dorë, kurrë. Jo vetëm punoja 10-12 orë në ditë me tabaka e arka në duar, po në fund fare, hiqja përparësen me ceremoni dhe dilja me shoqet ndonjë herë dhe deri në orët e para të mëngjesit. E nesërmja pak e turbullt dhe me dhimbje koke, po asgjë që advil-i s’e rregullon.

(Sot duhet të më premtosh shkollimin e fëmijës që ta bëj.)

Aty ishin ca vajza të tjera 20 vjeçare që më dukeshin aq të freskëta. Menaxheri po i njëjti, me flokët tërësisht të bardha tashmë, në bisedë nostalgjike e sipër më tha diçka të tipit: “Kjo rinia e sotshme janë kot më kot Lura. Këto s’kanë interes për asgjë” dhe vazhdoi kështu.

Vërtet nuk jam 20, dhe shpesh e gjej veten duke zgurdulluar sytë që të mundohem të kuptoj ca trende, po e refuzoj me vendosmëri këtë shprehje. Ka shumë arsye pse nuk është ok. Sepse e para dhe më e rëndësishmja: nuk jam xheloze dhe e di që koha s’kthehet prapa. Edhe ti, nëse i jetove ato vite dhe gjithë të tjerat para e pas kulmit të rinisë, nuk ke pse të hidhërohesh që kanë ikur, përkundrazi, je i lumtur që i pate.

E dyta mendoj është fakti që çdo shoqëri, në çdo epokë e çdo lloj shteti, ndahet nga “klasa” të ndryshme dhe njerëzit në këto klasa e jetojnë jetën ndryshe. Klasat të caktuara e quajnë “shthurje dekadente” se çfarë bëjnë ata të lagjes X të rritur ndryshe, ndërsa këta të fundit i shohin ata të tjerët si alienë në atë që veshin apo muzikën që dëgjojnë. Dua thjesht t’ju përkujtoj që mbase ti nuk po kupton “rininë e sotshme” sepse vjen prej një formimi tjetër soj; po t’i kishe moshatarë, prapë s’do puqeshe plotësisht.

E treta  dhe mbase më e rëndësishmja, është refuzimi për t’u  edukuar dhe përditësuar. Kuptohet, ke arsyet e tua: të jesh e rritur është grackë të cilës vetëm i shtohen dhëmbëzat. Por prapë, askush nuk të detyrohet asgjë, e aq më pak të rinjtë e sotshëm. Nuk kupton çfarë bëjnë gjithë ditën në telefon? Pyeti. Pa tendencë, pa paragjykim.

Kur ta shpjegojnë, pyet prapë. Pyet prapë, e prapë.
Nuk i kupton flokët me ngjyra e trupin me tatuazhe? S’ke nevojë. Moshatarët e tu në Woodstock 1969 merrnin kalori vetëm nga drogërat e larmishme dhe bënin seks në grupe të mëdha në publik. Nuk je ti më i mirë e më i moralshëm me patjetër; ti qëllove në vend komunist.
Rrinë gjithë ditën me lojëra në kompjuter ndërkohë që ti vidhje kumbullat e Nafijes e të
zhdëpte në dajak çuni i vet krejt pa nevojë? Ulu. Kërko të ta tregojë lojën. Kërko të mësosh historinë dhe pyete pse i pëlqen aq shumë.

Siç edhe u tha; njerëz të ndryshëm kanë formim të ndryshëm dhe ndoshta disa prej tyre kanë pak personalitet me varësi apo kanë probleme me depresionin. Jo se brezi yt s’ka pasur, po ti s’ke ditur çfarë është shëndeti mendor. Asgjë për t’u krenuar.

Ky keqkuptim i ka bazat universale të çdo keqkuptim dhe keqinformim me dashje:

Nuk e kuptoj, ndaj e shaj.

Nuk mund ta kem, ndaj e shaj.

Për ta mbyllur desha dhe t’ju kujtoj që nuk është as ndonjë thënie origjinale meqë pretendoni që e ka fajin ky brez specifikisht.
Ky paragraf është marrë nga një libër i 1790 që quhet “Kujtimet e Familjes Bloomsgrove” ku Enos Hitchcock shkruan:
“Qasja falas që rinia e sotshme ka në novela dhe shfaqje romantike ua ka helmuar mendjen dhe korruptuar moralin shumë prej të rinjve me të ardhme premtuese; dhe ka ndaluar të tjerët që ta përmirësojnë mendjen me njohuri të vyera. Prindërit janë shume të shqetësuar që t’i ushqejnë fëmijët me një dietë të gjithëpërfshirëse, dhe nuk po shqetësohen për mendien e cila po mbushet me ushqim, plehra apo helm?”

Nuk ka rifreskim më të madh se të kalosh kohë me të rinj.